(inclusief eventuele bijstelling), realisatie en vooruitblik

Inleiding

Het bestedingsplan van de VU voor de extra middelen via het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) bestaat uit een deelplan voor Onderwijs en een deelplan voor Onderzoek. In dit bestedingsplan is aangegeven op welke wijze de VU inhoudelijk en financieel in de jaren 2021-2023 invulling geeft aan de volgende maatregelen uit het NPO:

4. studentbegeleiding

5. stagecompensatie in de zorg

6. lerarenopleidingen

7. aanpak vertraging onderzoek

In deze paragraaf staat informatie over de voortgang van de uitvoering van de maatregelen met betrekking tot onderwijs (maatregel 4 t/m 6) en onderzoek (maatregel 7). De middelen die op basis van deze maatregelen beschikbaar zijn gekomen voor de VU, zijn voor een deel ingezet voor VU-brede activiteiten en deels beschikbaar gesteld aan de faculteiten om op facultair niveau invulling te geven aan de NPO-maatregelen. Voor maatregel 4 (studentbegeleiding) is hierbij gekozen voor een 60/40 verdeling over facultaire middelen en VU-brede middelen. Maatregelen 5 en 6 zijn alleen op facultair niveau ingevuld (maatregel 5 bij de faculteiten geneeskunde en tandheelkunde; maatregel 6 bij de lerarenacademie, onderdeel van de faculteit gedrags- en bewegingswetenschappen). Ook maatregel 7 (ondersteuning onderzoekers in tijdelijke dienst) kent een volledig facultaire verdeling.

In 2021 zijn tevens NPO-middelen ontvangen voor compensatie verlagen collegegeld (maatregel 1) en de regeling Extra hulp in de klas (maatregel 3). De compensatie voor het verlagen van het collegegeld is een normatieve rijksbijdrage en de regeling extra hulp in de klas is een G1-subsidieregeling. Beide kennen hun verantwoording via de jaarrekening van de VU en maken daarom geen deel uit van dit hoofdstuk.

Vaststelling en monitoring NPO-plannen

Het gehele bestedingsplan en bijbehorende begroting is ter instemming voorgelegd aan de Gezamenlijke Vergadering van de VU, die op 20 september 2021 heeft ingestemd met dit plan. Zowel op facultair als VU-breed niveau wordt de besteding van de NPO-middelen jaarlijks gemonitord binnen de reguliere planning- en controlcyclus van de VU en de documenten die in dat kader worden opgesteld (kadernota, jaarplan, periodieke voortgangsrapportages en jaarverslag). De bestedingen komen geoormerkt terug in de (facultaire) jaarplannen en jaarverslagen.

De medezeggenschap is via de reguliere besprekingen van de begroting en het jaarverslag van de VU dus ook aangehaakt op de monitoring van de NPO-middelen. Waar nodig vullen we, in overleg met de medezeggenschap, deze overleggen aan met informele momenten om nadere toelichting te geven over de voortgang. Als de monitoring aanleiding geeft tot wijzigingen van ons bestedingsplan NPO, zullen we die wijzigingen ter instemming voorleggen aan de medezeggenschap.

Ten aanzien van de besteding van het jaarlijkse bedrag NPO-gelden, geldt dat de invulling hiervan wordt bepaald door de meerjarige kaders zoals vastgelegd in het bestedingsplan onderwijs VU. Bij de opstelling van het bestedingsplan en de begroting werd verwacht al eerder in 2021 van start te kunnen gaan, maar doordat de besluitvorming net over de zomer getild moest worden is dit doorgeschoven naar oktober. Daarnaast waren er vanaf november weer strengere coronamaatregelen van kracht, waardoor diverse fysieke activiteiten en evenementen geen doorgang konden vinden. Als gevolg hiervan zijn niet alle projecten al in 2021 van start gegaan, en hebben veel projecten hun budgetten deels of helemaal verschoven van 2021 naar 2022 met uitloop naar 2023. Dit betekent dat het zwaartepunt van de uitvoering in 2022 komt te liggen.

Onderwijs: Voortgang en realisatie 2021

Inzet van de middelen

De realisatie over 2021 ondersteunt het beeld dat gedurende 2021 is ontstaan. In 2021 heeft de VU voor maatregel 4 t/m 6 € 4,3m aan middelen toegekend gekregen via de Rijksbijdrage en in totaal is in 2021 € 0,4m uitgegeven. Per saldo schuift een bedrag van € 3,9m door naar 2022 en 2023 voor maatregel 4 t/m 6.

Vooruitblik 2022

Wanneer we kijken naar de jaren 2022 en 2023 zien we dat alle aangevraagde plannen in beginsel ongewijzigd blijven, maar een andere tijdslijn kennen. In 2022 zal in de besteding zichtbaar worden dat de niet ingezette middelen 2021 leiden tot een intensivering van de activiteiten in 2022 met voor een aantal projecten een verlenging in tijd naar 2023. Vooralsnog leidt dit niet tot een wezenlijk ander beeld in de totale begroting tot en met 2023.

Inhoudelijke voortgang

Hieronder wordt per maatregel de inhoudelijke voortgang van de uitvoering weergegeven. Voor maatregel 4 is dit onderverdeeld in de twee thema’s van het bestedingsplan van de VU en eventuele clustering van maatregelen of acties binnen de thema’s.

Voortgang maatregel 4 (studentbegeleiding):

Thema 1: Soepele in- en doorstroom

Binnen het eerste thema gaat het over de overgangen in het onderwijsstelsel en wat we willen doen om die overgangen zo soepel mogelijk te laten verlopen. Binnen de VU willen we onze studenten zo goed mogelijk begeleiden in het maken van de juiste keuzes en het vinden van aansluiting in de nieuwe opleiding. Ook persoonlijke aandacht is bij de VU belangrijk. Zo spelen mentoren en tutoren een grote rol in de persoonlijke noot in de begeleiding van studenten.

Facultaire inzet

De voornemens van de facultaire inzet binnen dit thema vielen binnen de volgende type acties:

• Mentoren en tutorenprogramma’s versterken/uitbreiden

• Inhoudelijke aansluiting met vooropleiding verbeteren door een vorm van bijscholing aan te bieden op inhoudelijke vakken

• Welkom terug evenementen voor tweede- en derdejaars, samen met studieverenigingen

De faculteiten gaven aan dat vanwege de late toekenning en de strenge coronamaatregelen de middelen voor dit thema in 2021 nog niet, of in zeer beperkte mate zijn besteed. De faculteiten geven aan dat er in 2022 sprake zal zijn van een hogere besteding, dan zullen ook diverse evenementen voor studenten georganiseerd worden. Ook de mentor en tutorprogramma’s staan bij veel faculteiten hoog op de agenda.

VU brede inzet

Er is in het bestedingsplan voor gekozen om VU breed in te zetten op de volgende subthema’s:

1. Studiekeuze en voorbereiding op de arbeidsmarkt

2. Sociale binding voor (of net na) de poort

3. De aansluiting tussen het voortgezet onderwijs en het hoger onderwijs

Over het algemeen zijn de projecten binnen deze subthema’s in de voorbereidende of opstartende fase. De voorbereidingen in 2021 hebben over het algemeen weinig middeleninzet gevraagd. Dit betekent dat het zwaartepunt van de uitvoering en inzet van middelen in 2022 zal liggen. Hieronder volgt per subthema een samenvatting van de voortgang van de uitvoering van de acties.

1. Studiekeuze en voorbereiding op de arbeidsmarkt

Voor het eerste subthema is met betrekking tot studiekeuze de ontwikkeling van een studiekeuzecheck in uitvoering. De eerste data zijn hiervoor verzameld. Het project career services wordt ook vanuit de studievoorschotmiddelen gefinancierd. Daar bleek dat de oorspronkelijke doelstelling niet goed paste bij de opzet van het project. Er wordt nu gekeken naar een goede invulling van het project met gebruik van zowel de studievoorschotmiddelen als de NPO-middelen.

2. Sociale binding voor (of net na) de poort

Alle activiteiten die onder subthema 2 (sociale binding voor of net na de poort) vallen zijn begin 2022 van start gegaan. Zo is de oriëntatie begonnen voor een VU-breed introductieprogramma voor nieuwe masterstudenten en zal een pilot hiervoor op 31 augustus 2022 plaatsvinden. Daarnaast is het eerste informatiefilmpje voor het project “specifieke groepen studenten wegwijs maken” gerealiseerd.

3. De aansluiting tussen het voortgezet onderwijs en het hoger onderwijs

Als onderdeel van subthema 3 (aansluiting tussen voortgezet en hoger onderwijs) is er een pilot van studentenhubs gerealiseerd. Studenten zijn hierbij gekoppeld aan drie scholen waarbij zij ingezet worden als vraagbaak en ondersteuner voor de scholieren.

Thema 2: Welzijn studenten en sociale binding met de opleiding

De VU is een betrokken, open en inclusieve onderwijsomgeving. We willen een welkome plek zijn voor alle studenten. Iedereen moet zich op de juiste plek voelen en waar dat niet zo is moeten er voldoende mogelijkheden zijn om dat aan te kaarten en te verbeteren. De activiteiten vallend onder thema 2 hebben als doel dit mogelijk te maken.

Facultaire inzet

De voornemens van de facultaire inzet binnen dit thema vielen binnen de volgende type acties:

• FTE uitbreiding op studieadvies/studentbegeleiding

• Onderwijsondersteuning op opleidingsniveau. Kleinere groepen/meer contact/meer sociale binding bewerkstelligen

• Opnemen in een curriculum als life skills training. De interventie van Caring Universities kan hiervoor geschikt gemaakt worden

Net als bij thema 1 zal er vanaf 2022 sprake zijn van een hogere besteding van de middelen. In 2021 zijn al wel acties gerealiseerd met betrekking tot FTE uitbreiding op studieadvies en studentbegeleiding. Zo zijn er op meerdere faculteiten extra studieadviseurs en externe adviseurs aangesteld, ten behoeve van coachingsgesprekken met studenten. Daarnaast zijn er extra studentassistenten aangenomen ter ondersteuning van het onderwijs.

VU brede inzet

Er is voor gekozen om VU breed in te zetten op vier subthema’s:

1. Uitbreiding van de capaciteit voor studentbegeleiding en studentenwelzijn

2. Inzet op student engagement

3. Uitbreiding van het workshop- en interventieaanbod voor studenten

4. Tools/apps voor studenten op sociale binding en studieskills

Hieronder volgt per subthema een samenvatting van de voortgang van de uitvoering van de acties.

1. Uitbreiding van de capaciteit voor studentbegeleiding en studentenwelzijn

Alle activiteiten vallend onder dit subthema zijn in uitvoering of gerealiseerd. Vooruitlopend op de NPO-middelen en vanuit de noodzaak om op dit onderwerp snel actie te ondernemen is hier vanuit eigen middelen al eerder in 2021 in geïnvesteerd. Zo zijn er extra studentenpsychologen ingezet en konden in 2021 hierdoor meer studenten met corona-gerelateerde psychische problemen bij hen terecht. Deze extra inzet wordt in 2022 gecontinueerd met 1,6 fte. Daarnaast zijn er twee student-assistenten aangenomen die in 2021 acht extra plan- en doegroepen (groepen die studenten helpen met studeren en plannen) gegeven hebben. De extra inzet wordt in 2022 gecontinueerd. Tot slot is er een student wellbeing officer aangenomen, en is er een fysiek Student Wellbeing Point op de campus opgericht dat de komende periode verder vorm krijgt.

2. Inzet op student engagement

Ook de acties die binnen student engagement vallen zijn allen in uitvoering. Zo is er een student engagement team opgezet en krijgt dit steeds meer vorm met twee student-assistenten. De eerste initiatieven van studenten komen tot stand en er worden stappen gezet in de realisatie van een fysiek Student Engagement Point op campus. 3D (een plek op de VU waar al veel studentactiviteiten plaatsvinden) heeft met het extra budget een student-assistent kunnen aannemen die van grote toegevoegde waarde is en sterke events organiseert. Nieuwe studenten die kampen met isolement en behoefte hebben aan verbinding en sociale contacten weten 3D steeds beter te vinden.

3. Uitbreiding van het workshop- en interventieaanbod voor studenten

Het workshopaanbod van de afdeling studentontwikkeling is uitgebreid met vier extra studievaardigheidstrainingen. Dit extra trainingsaanbod wordt in 2022 gecontinueerd. De andere drie acties omvatten interventies die zich op dit moment in de voorbereidende of opstartende fase bevinden. Zo worden er voorbereidingen getroffen voor het draaien van een pilot voor een extra interventie binnen Caring Universities, gefocust op veerkracht en “life skills”. Daarnaast wordt het eerste ontwerp voor de pilot voor peer-to-peer coaching (bedoeld om op een laagdrempelige manier sociale interactie tussen studenten te faciliteren) binnenkort afgerond.

4. Tools/apps voor studenten op sociale binding en studieskills

Het project voor het maken van een preventieve digitale gids voor beginnende studenten bevindt zich in de opstartende fase; de eerste inventarisaties worden uitgewerkt en de gids zal de komende maanden inhoudelijk vorm krijgen. Streven is om de gids vanaf het nieuwe academische jaar in september 2022 te kunnen aanbieden.

Randvoorwaarden

Voor alle bovenstaande ideeën zijn ook bepaalde condities noodzakelijk om ze tot een succes te maken. Zo moet er voor de ‘verhoogde campusactiviteit’ wel voorzieningen en fysieke ruimte beschikbaar zijn, waar campusontwikkeling bij betrokken is. Daarnaast is ook training een belangrijke randvoorwaarde voor succes, bijvoorbeeld voor de extra ingezette studentassistenten, docenten, studie- en studentbegeleiders, mentoren en tutoren. Tenslotte willen we ook goed blijven monitoren wat we doen en of dat de gewenste effecten heeft.

De VU zet daarom in op de volgende concrete acties:

• Trainingen: Studentassistenten

• Trainingen: Professionalisering van docenten

• Trainingen: Mentoren/tutoren professionaliseren

• Trainingen: studie- en studentbegeleiders internationale studenten

• Campusontwikkeling voor de verhoogde campusactiviteit

• Stelpost monitoring

Twee trainingen zijn inmiddels in uitvoering. Zo heeft er voor de professionalisering van mentoren en tutoren in september 2021 een starttraining plaatsgevonden. Deze training wordt nu doorontwikkeld zodat alle faculteiten deze vanaf september 2022 kunnen aanbieden. Ook heeft er een training interculturele communicatie plaatsgevonden voor studie- en studentbegeleiders van internationale studenten. Voor beide trainingen was veel interesse. De andere trainingen zijn nog in ontwikkeling en zullen komend jaar plaatsvinden. De stelpost monitoring is sinds januari 2022 ingevuld met 0,3 fte voor een coördinator NPO projecten onderwijs.

Voortgang maatregel 5 (Stagecompensatie in de zorg):

Maatregel 5 was specifiek gericht op de faculteiten geneeskunde en tandheelkunde (ACTA). Beiden zijn voornemens de NPO-middelen ter beschikking te stellen om maatregelen te treffen om verdere vertraging en achterstanden te voorkomen, en om opgelopen studievertraging en achterstanden zo snel mogelijk in te halen en het welzijn van studenten te verbeteren. De beoogde plannen zijn in juli 2021 goedgekeurd door de studentenraad van deze faculteiten.

Geneeskunde heeft zich in 2021 voorbereid op onder andere het uitbreiden van het aantal contracten en plekken voor (wetenschappelijke) stages, en de ontwikkeling en implementatie van een extra keuzecoschap in gezondheidscentrum en zet daar vanaf het eerste kwartaal 2022 middelen voor in.

ACTA heeft ingezet om het aantal externe stageplaatsen uit te breiden en extra klinisch onderwijs aan te bieden. Voor de meer dan verdubbeling van het aantal externe stageplaatsen heeft uitbreiding van het team stages plaatsgevonden. Er zijn 80 nieuwe externe stageplaatsen gerealiseerd. In de periode september 2021-augustus 2022 zullen ± 150 studenten de externe stage hebben doorlopen.

Door extra klinisch zomeronderwijs is de groep derdejaars masterstudenten met een studieachterstand door Corona toch zonder studievertraging afgestudeerd. 20-30% van de Ma3 studenten (studiejaar 2020/21) hadden een studieachterstand opgelopen. Hiervoor is geen extra personeel aangetrokken maar heeft wel tot een extra belasting van het zittende personeel geleid. In 2021 is voor het nog te verwachten inhaalonderwijs extra personeel geworven.

Voortgang maatregel 6 (lerarenopleidingen):

Binnen de lerarenacademie zijn verschillende acties in 2021 in gang gezet:

• De lerarenacademie heeft conform het plan een communicatiemedewerkster aangesteld die de verschillende communicatiekanalen een opfrisbeurt geeft.

• De vaste stagecoördinator heeft een uitbreiding van haar aanstelling gekregen om de pieken in de stagetoewijzing op te vangen. Tevens werkt zij aan een eenvoudigere intake. 

• We hebben intervisie opgewaardeerd; meer uren, meer aandacht door verkleining van de groepen. Dit wordt zeer gewaardeerd door de studenten. Het maakt ook dat de lerarenacademie kan experimenteren met wat werkt.

• Het grootste deel van het budget is bestemd voor versterking van de vakdidactische begeleiding. Er zijn diverse junior-vakdidactici aangesteld die werkzaamheden overnemen van de senior-vakdidactici zodat deze meer tijd hebben voor begeleiding in kleinere groepen, meer één op één contact, etc. Vrijwel alle schoolvakken (en dus studenten) profiteren hiervan.

• Voor studenten die langer over hun studie doen is extra ondersteuning georganiseerd – het zogenaamde bezemklasje. Omdat dit nog niet het gewenste effect had hebben we gedurende het jaar de aanpak veranderd van een wat generiekere naar een wat persoonlijkere aanpak.

• De facultatieve extra-curriculaire vrijdagmiddag workshops, worden nu georganiseerd zodat ze na de zomer kunnen worden gegeven. Deze sessies zijn ook toegankelijk voor alumni.