Samenwerking met partners is essentieel om impact te maken. Dat zijn de directe en indirecte bijdragen aan een betere wereld vanuit ons onderwijs, onderzoek en onze valorisatie-activiteiten. Samenwerking is dan ook een integraal onderdeel van onderwijs en onderzoek aan de VU. Om als VU echt impact te maken, hebben we in 2021 zowel op nationaal als regionaal niveau samenwerkingen geïntensiveerd met initiatieven als Impact & Entrepreneurship, het Nationaal KTO-plan en de Faculty of Impact.

Samenwerking in de regio Amsterdam

Valorisatieprogramma IXAnext

IXA voert sinds 2016 het vijfjarig valorisatieprogramma IXAnext – Talent voor Innovatie uit. Het doel van het programma is om kennis in de regio Amsterdam te benutten en te verspreiden. Verschillende Amsterdamse kennisinstellingen en de gemeente Amsterdam werken hierin samen. Het programma loopt begin 2022 af en heeft onder andere geresulteerd in de oprichting van de hiervoor genoemde Amsterdam Venture Studios, waarbij extra ondersteuning wordt geboden bij het starten van een eigen onderneming en het vergroten van de succeskans van spin-offs. Ook is de service Physics on Demand gestart, waarmee bedrijven toegang krijgen tot de nieuwste wetenschappelijke expertise en faciliteiten. Ook kwam er een Demonstrator Lab, waarin onderzoekers en studenten hun ideeën kunnen toetsen en een ‘proof-of-principle’ kunnen realiseren.

Impact & Entrepreneurship

In 2021 zijn er flinke stappen gezet met de implementatie van de pan-Amsterdamse Valorisatiestrategie. Voor de uitwerking van twee van de aanbevelingen uit deze strategie is in 2021 het samenwerkingsverband Impact & Entrepreneurship opgezet. Hierin zijn kennisinstellingen en overheids- en private partners uit de regio verenigd om op drie kansrijke thema's het ecosysteem te versterken door naast knowlegde push met vraaggestuurde market pull-initiatieven de benutting van de excellente kennispositie te verbeteren en ondernemerschap onder studenten en onderzoekers meer te stimuleren. Door samenwerking en het ontwikkelen van een gemeenschappelijke taal kan de ontwikkeling worden versneld van concrete innovatieve oplossingen met impact. Er is voor gekozen om de focus te leggen op twee actielijnen. Voor beide actielijnen is een trekker aangesteld die de implementatie verder vormgeeft.

1. Entrepreneurship-ecosysteem: het doel van deze actielijn is om de ondersteuning voor academische ondernemingen in Amsterdam te verbeteren en versterken. Een onderdeel hiervan is een plan te maken voor een vervolg van het IXAnext-programma.

2. Thematische samenwerking: het doel is om ecosysteeminitiatieven te ontwikkelen op drie voor de regio kansrijke thema's De samenwerking in AI Technology for People wordt hiervoor als voorbeeld genomen. De andere twee thema’s zijn preventieve zorg en duurzaam 2.0.

Een belangrijk eerste resultaat is de bijdrage van de metropoolregio aan het Groeifondsvoorstel Biotech Booster. Met dit gezamenlijke voorstel van universiteiten, academische ziekenhuizen, hogescholen en het bedrijfsleven wordt ingezet op het sneller en efficiënter omzetten van kennis in waardevolle innovaties. Dit om van Nederland een brandpunt in de mondiale biotechnologie te maken. De Biotech Booster-coalitie is van plan kansrijke nieuwe ideeën in een vroege fase op een bedrijfsmatige manier te begeleiden, zodat onderzoekers en ondernemers samen ijzersterke proposities ontwikkelen.

Sapiens

Sapiens is een initiatief van de VU, Hogeschool Inholland, Naturalis Biodiversity Center en EDGE Technologies. In 2021 zijn nadere stappen gezet voor de realisatie van het initiatief. Sapiens wordt gevestigd op de Amsterdamse Zuidas in het nieuwe gebouw Valley. Sapiens zal als broedkamer fungeren voor ideeën en innovaties waar jonge professionals en academici werken aan een betere wereld. Bij Sapiens zullen met name jonge mensen werken aan concrete projecten en initiatieven om de enorme vragen die de klimaat- en biodiversiteitscrisis met zich meebrengt, aan te pakken. Binnen Sapiens worden elementen van een museum, werkplaats en proeftuin voor onderwijs en onderzoek verenigd. 

ILCA

De groep Chemie en Farmaceutische Wetenschappen van de VU heeft zich onlangs aangesloten bij Innovation Lab Chemistry Amsterdam (ILCA) dat innovatieondersteuning biedt aan chemiebedrijven. ILCA wordt ondersteund door verschillende organisaties in de regio. Met deze deelname zal de VU nieuwe kennis en expertise inbrengen in het Innovation Lab. De deelname van de VU wordt gecoördineerd door IXA-VU.

Nationale samenwerking

In 2019 heeft UNL de wens uitgesproken om een faciliteit op te zetten voor jonge onderzoekers die naast hun onderzoekswerk willen ondernemen. Samen met NWO en TechLeap heeft de VU zich ingezet om hiervoor een concreet programma in te richten. In 2021 is Faculty of Impact gelanceerd. In 2022 wordt aan de eerste cohort van tien jonge onderzoekers uit het hele land een persoonlijke beurs en een uitgebreid begeleidingsprogramma aangeboden. Met het programma worden de onderzoekers in staat gesteld naast hun wetenschappelijk onderzoek ook te werken aan de start van een eigen onderneming. De VU ondersteunt de uitvoering van het programma, inclusief de huisvesting van het programmabureau.

Begin 2021 is de samenwerking met de Universiteit Twente (UT) uitgebreid met onderzoek en gezamenlijke opleidingen (zie ook de paragrafen 2.4 en 3.4, ‘Samenwerkingen’ ). Op verschillende niveaus willen we stakeholders betrekken die onderzoek en onderwijs binnen de samenwerking met ons vormgeven. In 2021 is een stakeholdersanalyse opgesteld en een plan van aanpak gemaakt. Dit zal in 2022 in uitvoering worden genomen.

In 2021 heeft de VU samen met tien universiteiten de krachten gebundeld in het TTT.AI consortium. TTT.AI is een samenwerkingsverband tussen acht Knowledge Transfer Offices (KTO's) van tien universiteiten, medische centra, nationaal onderzoeksinstituut CWI en LUMO Labs. Daarnaast participeren vele andere partijen op het gebied van AI: incubators, hogescholen, investeringsfondsen en netwerkorganisaties, zoals de Nederlandse AI Coalitie en het Innovation Centre for Artificial Intelligence (ICAI). Het doel van het programma is het realiseren van groei en toename van het aantal AI-start-ups op basis van aan kennisinstellingen ontwikkelde kennis. Om dat te realiseren is een nationale aanpak opgezet die heeft geresulteerd in een incubatieprogramma in drie fasen en het TTT.IA Investment Fund. Het TTT.AI-programma is gefinancierd met een bijdrage uit het Thematic Technology Transfer-programma van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), met een subsidie van de ministeries van Economische Zaken en Klimaat (EZK) en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW).