Onderzoeksondersteuning

Dankzij adequate ondersteuning kunnen wetenschappers zich concentreren op onderzoek. In deze paragraaf leest u wat wij in 2024 hebben gedaan om onderzoeksondersteuning op een hoger plan te brengen.

Online informatie

Via onze nieuwe VU Research & Impact Support Portal vinden medewerkers en promovendi van de VU zo snel mogelijk de weg naar de juiste ondersteuning. Met 2750 unieke bezoekers in de laatste maanden van 2024 voorziet deze portal duidelijk in een behoefte.

Formele documenten en informatie over onderzoeksprojecten slaan we sinds 2024 efficiënt op in een VU-breed systeem. Zo hebben we alle informatie beschikbaar om verantwoording af te leggen over onderzoek, en om vragen van ministeries en media te beantwoorden.

Open science

De VU is een betrokken wetenschappelijke partner. In dialoog met de samenleving bundelen we expertise van binnen en van buiten de academische wereld. Zo betrekken we met Citizen Science burgers bij onderzoek, kan dankzij Findable, Accesible, Interoperable en Reusable (FAIR) Open Science iedereen meelezen met onze onderzoekers en onze data controleren, en doen we onderzoek in cocreatie met maatschappelijke partners. Ook laten we van ons horen in het maatschappelijke debat. Dit alles doen we overigens al jaren, maar het belang ervan is nu nog groter geworden.

Met ons Open Access Innovatiefonds hebben we meer dan dertig tijdschriftenuitgevers ondersteund die eerlijke en duurzame publicatiealternatieven bieden met open access. Ook onderzoeken we welke publicatieplatforms met open access we zelf kunnen creëren.

We vinden het belangrijk om de maatschappij meer te betrekken bij ons onderzoek met open science. Ook willen we het bewustzijn over open science te vergroten. Daarom hebben we onder meer het volgende gedaan:

De VU is toegetreden tot het Knowledge Equity Network om wereldwijde kennisgelijkheid te bevorderen. Om dat te vieren, hebben we een symposium over kennisgelijkheid georganiseerd.
We hebben een Open Hardware Network opgezet, waarin onderzoekers de hardware die zij ontwikkelen, kunnen delen.
Maandelijks organiseren we goedbezochte bijeenkomsten waarin gebruikers van elkaar kunnen leren over het gebruik van tools voor datamanagement, zodat we leren of en hoe we onze onderzoeksdata beschikbaar kunnen maken voor anderen.
In de Three Minutes Thesis Competition legden promovendi hun werk in slechts drie minuten uit aan een niet-gespecialiseerd publiek. De meest uiteenlopende onderzoeken kwamen aan bod. Karlijn Kooijman van Faculteit Gedrags- en Bewegingswetenschappen won de competitie met een kort en pakkend verhaal over haar proefschrift Beyond the Trigger, over het onbedoeld afgaan van vuurwapens van politieagenten.

Researchdatamanagement

Dit waren de belangrijkste ontwikkelingen voor researchdatamanagement (rdm) in 2024:

We hebben ons nieuwe beleid voor rdm vastgesteld. Hierin hebben we nu ook researchsoftwaremanagement opgenomen. Onderzoekssoftware moet aan dezelfde eisen voldoen als onderzoeksdata, zoals transparantie en herbruikbaarheid.
We hebben alle informatie over data- en softwaremanagement gebundeld in het Research Support Handbook.
Yoda is het platform waarmee onderzoekers hun data van begin tot eind organiseren (metadatering, data delen, opslaan en archiveren). Dit hebben we geschikt gemaakt voor het gebruik van gevoelige data. Hierdoor kunnen VU-onderzoekers ook met gevoelige data samenwerken met onderzoekers buiten de VU. De VU had een leidende rol in de organisatie van landelijke samenwerking om het platform verder te ontwikkelen.
Onze onderzoekers houden hun elektronische lab-journals sinds 2024 bij in eLab Next. Voorheen hadden de faculteiten hiervoor eigen licenties en systemen. Deze centrale licentie is efficiënter en wordt centraal beheerd.
Bestaande trainingen voor rdm zijn ook in 2024 weer aangeboden. Samen met faculteiten ontwikkelen we nu trainingen voor meer gevorderde gebruikers.
Onderzoeksdata moeten Findable, Accessible, Interoperable en Reusable (FAIR) zijn. We streven ernaar dat dit FAIR-principe bekend is bij onderzoekers en dat ondersteunende medewerkers de rdm-tools weten te gebruiken zoals ze bedoeld zijn. Daarom hebben we een actieve community of practice opgezet waarin wetenschappers regelmatig bij elkaar komen. Hier delen onderzoekers best practices en helpen zij elkaar bij het juiste gebruik van tools.
Het aantal vragen aan de RDM Support Desk is opnieuw flink toegenomen (1664 vragen in 2024). Daardoor lopen we tegen de grenzen van onze capaciteit aan. Meer dan de helft van de vragen gaat over rdm-tools. Dat geeft de indicatie dat ze goed gebruikt worden, maar ook dat er nog veel onduidelijk is. Daarom werken we aan nog betere informatievoorziening en ontwikkelen we een chatbot die een deel van de vragen kan beantwoorden.