In 2023 werkten we als VU-gemeenschap aan een open onderzoekscultuur waarin we onze onderzoekers ondersteunen, zorgen voor hun welzijn en de kracht van samenwerking centraal stellen. In dit hoofdstuk delen we onze resultaten.

Maatschappelijke verantwoordelijkheid 

De VU neemt met fundamenteel en toegepast wetenschappelijk onderzoek verantwoordelijkheid voor de toekomst van de mensheid en de planeet. Ons onderzoek is hoogwaardig, grensverleggend en heeft grote wetenschappelijke en maatschappelijke impact.

Groene onderzoeksamenwerking

Samenwerking van wetenschappelijke en maatschappelijke partners is nodig om het complexe probleem van de energietransitie op te lossen. Wetenschappelijke publicaties en de rapporten van het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) tonen echter aan dat bedrijven in de fossiele-energiesector tekortschieten in hun inzet voor de energietransitie en de transparante verantwoording daarover. Dit maakt dat het samenwerken met deze sector wringt. Omdat de VU hierin verantwoordelijkheid neemt, zijn we de laatste jaren uiterst terughoudend geweest in het samenwerken met deze bedrijven. Op dit moment vinden we deze terughoudendheid onvoldoende. Daarom heeft de VU in april 2023 na een campus-brede dialoog besloten om nieuwe onderzoekssamenwerkingen met bedrijven uit de fossiele brandstofsector alleen aan te gaan als zij zich aantoonbaar committeren aan de doelstellingen van het Klimaatakkoord van Parijs.

Het proces om maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen in de energietransitie gaat verder. De VU is in samenwerking met cultureel centrum De Balie in Amsterdam een landelijke dialoog gestart over de energietransitie. Op 4 december 2023 vond de eerste sessie plaats. Bestuurders en wetenschappelijke experts van de Nederlandse universiteiten verdiepten zich samen met de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen (KNAW), de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en de Universiteiten van Nederland (UNL) in de consequenties van kritische herwaardering van onderzoekssamenwerkingen met de fossiele-energiesector, of zelfs stopzetting van de samenwerking. In deze en volgende sessies wordt nagedacht over de manier waarop de academische gemeenschap van Nederland samen kan werken aan het versnellen van de energietransitie.   

Resultaten in onderzoeksaanvragen

Verschillende VU-onderzoekers hebben in 2023 een toekenning ontvangen binnen het NWO Vernieuwingsimpuls programma en binnen het programma van de European Research Council (ERC en Marie Sklodowska-Curie grants). Daarnaast hebben verschillende onderzoekers mooie onderscheidingen ontvangen voor hun onderzoek. Hieronder staan enkele voorbeelden. In bijlage XI staat daarbij een volledig overzicht van de beurzen vanuit NWO en ERC. Dit zijn projecten waarvan de overeenkomst in 2023 is ondertekend. 

• Het Zwaartekrachtproject Stress in Action van VU-wetenschapper bij het Amsterdam UMC Brenda Penninx is in 2023 van start gegaan. Onderzoek naar stress is noodzakelijk voor volksgezondheid en welzijn van de bevolking. Want als stress vaak voorkomt en lange tijd hoog blijft, kan dit depressie, angst en burn-out maar ook hart- en vaatziekten, diabetes en obesitas veroorzaken.

• Geesteswetenschapper Erin La Cour is een van de onderzoekers die dit jaar de ERC Consolidator Grant heeft ontvangen. Zij onderzoekt hoe Graphic Medicine nieuwe inzichten kan bieden om de opleiding, praktijk en verspreiding van gezondheidszorg te verbeteren. Met deze subsidie van 2 miljoen euro zal La Cour met haar team gedurende vijf jaar de heilzame effecten van strips in de gezondheidszorg bestuderen.

• Politicoloog Nana de Graaff ontving een Vidi voor onderzoek naar de technologische ontkoppeling tussen Europa en China. De term ontkoppeling verwijst naar een afname van uitwisseling en relaties tussen landen of regio's op het gebied van bijvoorbeeld handel, investeringen, technologie, innovatie, mensen en diplomatie. Een voorbeeld van technologische ontkoppeling tussen Europa en China is het weren van Huawei, een Chinese telecom- en netwerkprovider, van het 5G-netwerk in Europa. De Graaff wil de politieke en geopolitieke drijfveren achter deze technologische ontkoppeling verder onderzoeken.

Samen onderzoeken in dynamische netwerken

In 2023 is gewerkt aan de Onderzoeksstrategie van de VU. De onderzoeksstrategie geeft richting aan de komende tien jaar. De houding van de VU-wetenschapper en dynamische inter- en transdisciplinaire samenwerking staan centraal. We zien dat de universiteit in toenemende mate gevraagd wordt fundamentele bijdragen te leveren aan snel veranderende, complexe vragen. Om deze vragen te kunnen beantwoorden, hebben we dynamische netwerken van wetenschappers en maatschappelijke partners nodig. Dat vraagt om flexibiliteit van de hele VU-gemeenschap, wetenschappers en ondersteuners. We willen voortdurend kunnen inspelen op nieuwe ontwikkelingen, ruimte geven aan grensverleggend onderzoek en waarde creëren uit wetenschappelijke kennis. 

De kracht van dynamische netwerken werd geillustreerd tijdens de Dies Natalis van de VU op 23 november. Evolutiebioloog van de VU en Spinozaprijswinnaar professor Toby Kiers nam ons mee naar de intrigerende wereld van ondergrondse schimmelnetwerken en hun onverwacht grote invloed op onze bovengrondse wereld. Ze ontdekte dat er onder de bodem een soort handel tussen schimmels en planten plaatsvindt: schimmels nemen koolstof op en krijgen er stikstof en fosfor voor terug. Toby Kiers heeft met steun van de VU een wereldwijd team van lokale onderzoekers opgezet, ‘myconauten’, om deze schimmels over de hele wereld in kaart te brengen. De dynamiek van deze netwerken staat model voor de manier waarop de VU-gemeenschap zich kan aanpassen op veranderende dynamiek in de wereld.

De profielthema’s

De VU verbindt wetenschappers aan de hand van vier profielthema's (zie hoofdstuk 1), die nauw zijn verbonden met onze identiteit. Ze verwijzen naar de maatschappelijke domeinen waar we door onderwijs, onderzoek en valorisatie werken aan een betere wereld. Een mooi voorbeeld van de
manier waarop deze thema’s terugkomen is de Connected World Conference op 8 december 2023 die ging over de sporen van een koloniaal en imperiaal verleden. De conferentie belichtte de sociale en economische relaties tussen het Mondiale Noorden en Zuiden vanuit vele verschillende
invalshoeken. Het hoofdthema was de vraag hoe beide kanten een koloniaal verleden op een rechtvaardige, inclusieve en respectvolle manier achter zich kunnen laten. Over het herdenkingsjaar Slavernijverleden maakten de in 2023 op de Anton de Kom leerstoel benoemde hoogleraar Guno
Jones en hoogleraar rechtsfilosofie Wouter Veraart een podcast voor de Universiteit van Nederland. Hierin bespreken zij de afschaffing van de Nederlandse slavernij 150 jaar geleden.

Open onderzoekscultuur 

De VU heeft een open en transparante onderzoekscultuur waarbij maatschappelijke verantwoordelijkheid centraal staat. Een hoge kwaliteit van integer onderzoek is hiervan het resultaat. We hebben ingezet op Open en FAIR Science. FAIR staat voor findable, accessible, interoperable, and reusable.

Open Science draait om een nieuwe, meer open en participatieve manier om wetenschappelijk onderzoek uit te voeren, te publiceren en te evalueren. Onderzoeksdata, software, onderwijs- en leermaterialen, publicaties, tools, hypotheses en resultaten worden voor dit doel zo vroeg en open mogelijk gedeeld en herbruikbaar gemaakt. Deze transparantie dient als middel om de kwaliteit en integriteit van het wetenschappelijke werk van de VU te waarborgen en te verbeteren. Door de toegankelijkheid van onze kennis te vergroten, bevorderen we een open houding van onze wetenschappers en stimuleren we uitbreiding van de samenwerking met partners binnen en buiten de academie. Het helpt ons om de brede maatschappelijke impact van onze wetenschappelijke kennis te vergroten.

Open Access

De VU vindt Open Access belangrijk en investeert in duurzame, kostenefficiënte alternatieve routes naar Open Access. De VU ondersteunt open, gratis en eerlijk publiceren, onder andere door de inrichting van een Open Access Innovatiefonds in 2023. Daarmee steunt de VU open, gratis en eerlijke publicatie-alternatieven, opgezet door en voor onderzoekers. Een van de 30 gesteunde initiatieven is het European Journal of Empirical Legal Studies, een volledig open access tijdschrift dat empirisch onderzoek van recht en rechtssystemen bevordert. De redactie zet zich in voor een methodologisch divers, intellectueel inclusief en interdisciplinair wetenschappelijk tijdschrift.

De VU verhoogde het aantal Open Access-publicaties van voorgaande jaren. Door een tijdelijke uitbreiding van de capaciteit zijn publicaties van VU-auteurs vanaf 2017 openbaar gemaakt in de VU Research Portal. Dit betekent dat de Open Access-percentages van de VU met terugwerkende kracht hoger zijn geworden en oudere VU-publicaties ook open beschikbaar zijn. Hierdoor komt de VU steeds dichter in de buurt van de ambitie van 100% Open Access. 

VU Open Science Award

Om Open Science te bevorderen en te belonen organiseert de VU de competitie voor de VU Open Science Award. In 2023 werden acht projectvoorstellen gehonoreerd. De prijswinnaars hebben een startfonds van 3.000 euro ontvangen en krijgen projectbegeleiding in samenwerking met het Open Seeds-trainingsprogramma van de organisatie Open Life Science (OLS). 

Citizen Science

De VU zette zich afgelopen jaar in voor burgerwetenschap (citizen science). Hierin werken onderzoekers en burgers samen in het onderzoek. In het project Wetenschap in de Wolken bundelen universiteiten en bibliotheken hun krachten met burgers om kennis te creëren, analyseren en verspreiden. Dit heeft tot resultaat gehad dat de Nederlandse universiteitsbibliotheken een online platform zonder winstoogmerk hebben gecreëerd, het platform KennisCloud, dat gebaseerd is op publieke waarden.  

Kunst en wetenschap

Een voorbeeld van hoe de VU in 2023 een link legde tussen onderzoek en kunst was het project Creating the Commons: een tentoonstelling over een gedeelde werkwijze tussen kunst en Open Science. De tentoonstelling vond plaats van 11 mei tot 31 oktober 2023 in de VU Art SCIENCE Gallery. Creating the Commons onderzoekt co-creatie in zowel kunst als wetenschap. De academische gemeenschap streeft naar meer transparantie en bredere toegankelijkheid van kennis. Ook kunstenaars maken steeds meer community based art. Wetenschappers en kunstenaars bogen zich samen over de vraag wat transparantie, samenwerking en inclusie voor ze betekent. Creating the Commons zorgde voor een kruisbestuiving tussen kunstenaars, kunstliefhebbers en wetenschappers. Tijdens de Art/Science Dialogues die hierbij hoorden, kwamen verrassende parallellen tussen wetenschap en kunst naar voren. Co-creatie is een manier om een breed en niet-academisch publiek te bereiken en te betrekken. Zo vergroten we de impact van ons onderzoek. 

Wetenschappelijke integriteit

Samen met Amsterdam UMC werkt de VU aan een werkomgeving waarin de normen voor goede onderzoekspraktijken worden nageleefd. De VU gelooft er namelijk in dat je een goede onderzoekscultuur creëert door ethische principes en integriteit in alle aspecten van wetenschappelijk onderzoek te benadrukken. Als onderzoekers zich bewust zijn van hun academische verantwoordelijkheden en van de eis van absolute integriteit, draagt dat bij aan het vertrouwen dat de buitenwereld heeft in de wetenschap. In 2023 hebben we daarom verschillende trainingen Wetenschappelijke Integriteit uitgebouwd tot academische leerpaden die wetenschappers gedurende hun hele academische loopbaan kunnen volgen.  

Commissie Wetenschappelijke Integriteit

Als een wetenschapper wordt geconfronteerd met zaken waarbij wetenschappelijke integriteit een rol speelt, is het mogelijk om een klacht in te dienen bij de Commissie Wetenschappelijke Integriteit (CWI) van de VU. Voorbeelden zijn: onenigheid over auteursvolgorde, verwijzingen zonder vermelding van de bron, of slordigheden in een publicatie. Het CWI behandelt deze klachten en brengt na afloop van een ingesteld onderzoek een adviesrapport uit aan het College van Bestuur. Het College van Bestuur neemt dan een besluit over de kwestie op grond van het adviesrapport van de CWI. In 2023 kwamen er in totaal vijf klachten bij de CWI binnen die allemaal binnen dat jaar zijn afgehandeld. 

Vertrouwenspersoon Wetenschappelijke Integriteit

Alle faculteiten hebben een Vertrouwenspersoon Integriteit (VPI) aangesteld die kan meedenken met een melder. De VPI bekijkt de aard en ernst van de situatie en kan adviseren over de juiste route. Als het mogelijk is, kan de VPI tussen partijen bemiddelen. In 2023 behandelden de VPI's in totaal 25 kwesties. 

Externe evaluaties van het onderzoek

Voor het monitoren van de kwaliteit van ons onderzoek volgen we het landelijk evaluatieprotocol. Een internationale commissie van experts beoordeelt elke onderzoekseenheid eens in de zes jaar. In 2023 zijn evaluatierapporten verschenen over het onderzoek van LEARN!, Rechtsgeleerdheid en Amsterdam Neuroscience. De wetenschappelijke kwaliteit, maatschappelijke relevantie en de toekomstbestendigheid van het onderzoek van deze eenheden is heel positief beoordeeld. De rapporten gaan ook in op de opleiding en begeleiding van promovendi, academische cultuur, diversiteit en Open Science praktijken. De volledige visitatierapporten met conclusies en aanbevelingen zijn te vinden op de website van de VU. 

Onderzoeksondersteuning 

Wetenschappers hebben adequate ondersteuning nodig om zich te kunnen concentreren op hun onderzoek. Ondersteuning wordt geboden door faculteiten en diensten, van instrumentenmakers en labmedewerkers tot subsidieadviseurs en promovendicoördinatoren. Het kan voor wetenschappers lastig zijn om direct de juiste informatie of contactpersonen te vinden. Wetenschappers staan bovendien voor grote uitdagingen, zoals nieuwe regels over privacy, ontwikkelingen rond kennisveiligheid, wet- en regelgeving rondom de opslag van onderzoeksdata en het aanvragen van externe financiering. We willen onze wetenschappers zoveel mogelijk ontzorgen en informeren. De onderstaande initiatieven hebben daaraan bijgedragen.  

Research & Impact Support Portal

Om informatie over alle ondersteuning makkelijker vindbaar te maken heeft een VU-breed team van ondersteuners én wetenschappers gewerkt aan het ontwerp en de realisatie van een webportal: de hele keten van onderzoeksondersteuning van centrale diensten en faculteiten is vindbaar gemaakt in de Research & Impact Support portal. Deze portal is eind 2023 gelanceerd en werd meteen al veel gebruikt door wetenschappers en ondersteuners.  

Research Data Support

Het VU Network Research Data Support (NeRDS) is een netwerk van onderzoeksondersteunende diensten en facultaire medewerkers die verantwoordelijk zijn voor het goed beheren van onderzoeksdata (data stewards). In het netwerk werken de faculteiten, de Universiteitsbibliotheek (UB) en de dienst IT samen aan de voortdurende verbetering van het beheer van onderzoeksdata. Dit maakt het mogelijk om onderzoek te controleren of te herhalen, maar kan ook leiden tot nieuw en innovatief onderzoek op basis van de bestaande informatie. Het NeRDS zorgt ervoor dat we onze onderzoeksdata en software veilig, en volgens de principes van FAIR kunnen publiceren en beheren. 

Omdat onderzoekers voor het beheer van hun onderzoeksdata nu nog gebruik moeten maken van verschillende ‘formulieren' in verschillende tools, die bovendien niet op elkaar zijn aangesloten, wordt er veel dubbel werk gedaan. Om het beheer efficiënter in te richten hebben we in 2023 onderzoek gedaan naar een zogenaamd RDM-platform, waarbij RDM staat voor Research Data Management. Dit platform moet alle administratieve taken van wetenschappers rond het beheer van data geïntegreerd gaan ondersteunen. Hiermee moeten de vele taken makkelijker en minder tijdrovend worden.

In 2023 is de implementatie van Yoda afgerond. Yoda is een platform dat het beheer van onderzoeksdata ondersteunt gedurende de hele cyclus van onderzoek. Het platform zorgt ervoor dat wetenschappers hun onderzoeksdata veilig en gebruiksvriendelijk kunnen opslaan en delen met anderen. Met Yoda kunnen wetenschappers data ook archiveren en publiceren.   

Een ander voorbeeld is eLabNext: Faculteiten werken met verschillende softwareoplossingen voor de administratie rondom het uitvoeren van experimenten in onderzoekslaboratoria. In een aantal labs wordt zelfs nog met papieren labjournaals gewerkt. Licenties voor de softwareoplossingen zijn in het verleden per gebruikte oplossing afgesloten en daardoor kostbaar. Al met al ontstond er behoefte aan een VU-breed bruikbaar online labjournaal. Na vooronderzoek hebben we het e-Lab Journal van ELabNext geselecteerd om VU-breed te gebruiken. We voegen alle lopende licenties samen en het NeRDS zorgt voor de implementatie van de VU-brede oplossing.

High Performance Research Computing

Voor het analyseren van onderzoeksdata hebben wetenschappers rekenkracht nodig. De VU is historisch gezien een voorloper in computational research. De ontwikkelingen in dat veld zorgen voor een snel groeiende behoefte aan rekenkracht voor onderzoek. Die behoefte is VU-breed.

Voor een razendsnelle verwerking van onderzoeksgegevens zijn krachtige computers en rekenmethoden nodig. De VU investeert daarin. Daardoor kon het bestaande ‘VU HPC Cluster BAZIS’ in 2023 worden uitgebreid (waarbij HPC staat voor High Performance Computing). Meer wetenschappers kunnen nu tegen lage kosten gebruik maken van snelle computers. Onderzoeksgroepen kunnen hun eigen rekenservers toevoegen aan dit BAZIS-cluster en gebruik maken van software en opties die normaal gesproken alleen beschikbaar zijn op een supercomputer. De informatievoorziening door IT is nu ook meer toegespitst op wetenschappelijke gebruikers.

Ter ondersteuning van de (deels nieuwe) gebruikers, hebben we een gemeenschap rond deze dienst opgezet, de HPC community of practice. Dat maakt High Performance Computing toegankelijker voor gebruikers die er minder bekend mee zijn. Dankzij deze uitgebreide ondersteuning kunnen meer wetenschappers beter gebruik maken van snelle gegevensverwerking.

Samenwerking VU en Universiteit Twente 

De VU en de Universiteit Twente werken sinds 2018 samen om bij te dragen aan de behoefte aan hoogopgeleide, breed georiënteerde en maatschappelijk betrokken (technische) professionals. Naast de technische bacheloropleidingen die we in Enschede en Amsterdam aanbieden, brengen we alfa-, bèta-, gamma- en techniekwetenschappen samen om te komen tot multidisciplinaire oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken.

Resultaten uit de samenwerking

Om de samenwerking in het onderzoek een impuls te geven hebben we in 2022 en 2023 met interne calls ongeveer 40 VU-UT-onderzoeksprojecten op gang gebracht. Dat heeft geleid tot verrassende connecties tussen beide instellingen. Het gaat om zeer diverse projecten waarin wetenschappers van VU en UT samen onderzoek hebben gedaan, zoals de ontwikkeling van een meerpersoonsroeisimulator in Virtual Reality waarmee roeiers van over de hele wereld samen kunnen roeien. Een ander voorbeeld is de opzet van een virtuele tentoonstelling in samenwerking met het Rembrandthuis, waarbij de onderzoekers ook gebruikerservaringen en attitudes van bezoekers hebben kunnen meten. Een gezamenlijk onderzoeksteam dat onderzoek doet naar cultuurverandering en nieuwe vormen van samenwerking in de klimaattransitie op basis van hoop, ontving € 3,5m van het Nationaal Groeifonds. Een team dat met wearables onderzoek doet naar het bestrijden van eenzaamheid op school bij kinderen met specifieke behoeften, zoals autisme, ontving € 1m van NWO.

Bijdrage aan Nobelprijs

Onderzoek doe je in een team en daarbij is ook technische ondersteuning onmisbaar. In een mooie samenwerking tussen de Universiteit Twente en het Tec4Science Centre van de VU is een lasertechniek ontwikkeld die heeft bijgedragen aan baanbrekend wetenschappelijk onderzoek. De Nobelprijs voor Natuurkunde ging naar Pierre Agostini (Ohio State University, VS), Ferenc Krausz (Max Planck Institute Garching en LMU, Duitsland) en Anne L’Huillier (Lund University), maar de Amsterdam Piezo Valve die hun studie van elektronendynamica in materie mede mogelijk maakte, is ontwikkeld door instrumentmakers en elektronici van de VU en de Universiteit Twente.

Internationale netwerken 

Onze inter- en transdisciplinaire aanpak zetten we ook in om mondiale uitdagingen aan te pakken. Het Center for International Cooperation (CIS) organiseert samenwerking in programma's en projecten met onze partners (universiteiten, overheidsinstanties en maatschappelijke organisaties) in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Met de faculteiten werkt CIS aan langlopende programma’s. We lichten drie onderzoeksprojecten uit die in 2023 concreet hebben bijgedragen aan internationale oplossingen.  

The South-South and Triangular Cooperation (SSTC) initiative

De Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) en de VU werken samen in het SSTC-raamwerk. De samenwerking heeft het doel om een praktijkgemeenschap te ontwikkelen met wetenschappers uit het Mondiale Zuiden en Mondiale Noorden die gezamenlijk uitdagingen aanpakken en kansen identificeren voor verbeteringen in voedselsystemen. 

WE: We are Water Education in Myanmar and Indonesia

De afzonderlijke landen in Zuidoost-Azië beschikken over overvloedige watervoorraden. De snelle ontwikkelingen en de klimaatverandering zetten deze voorraden echter onder druk en vergroten water-gerelateerde risico's. Er is dringend behoefte aan capaciteitsopbouw en kennisdeling op het gebied van water en milieu. Met steun van Nuffic en het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken hebben de VU (IVM en CIS) en haar partner The Water Agency in 2023 een programma gelanceerd onder de naam WE are Water Education. De basis van het programma is het leveren van interdisciplinair, praktijkgericht wateronderwijs via een speciaal online platform.   

ODA: Oromia Dispute Alternatives: Principles, Mandate and Practices of Customary Courts in Oromia and Beyond

Customary Courts in Oromia, Ethiopië, zijn traditionele gerechtelijke instanties die een wettelijk kader bieden op basis van het gewoonterecht van de etnische groep de Oromo. Deze rechtbanken spelen een cruciale rol bij het oplossen van geschillen en het rechtspreken in rurale gebieden waar formele rechtssystemen soms ontoegankelijk of minder effectief zijn. Het doel van de ‘Customary Courts’ is om verzoening te bevorderen en de harmonie binnen de gemeenschap te herstellen. De VU heeft hieraan bijgedragen door samen met partners trainingsprogramma’s op te zetten op de onderwerpen herstelrecht, procedureel recht en mediation. In 2021 hebben de ‘Customary Courts’ in Oromia een officiële status gekregen, waardoor uitspraken van deze rechtbanken dezelfde juridische status hebben als die van formele rechtbanken. 

Promovendi 

In 2023 vonden aan de VU 429 promoties plaats. Met uitzondering van 2022 is het aantal promoties de afgelopen jaren stabiel ruim boven de 400. Aan de VU lopen ongeveer 2.900 promotietrajecten. Er zijn grote onderlinge verschillen: sommige promovendi komen uit het buitenland met een beurs, sommige zijn in dienst van de VU en sommige promovendi werken in eigen tijd aan een proefschrift. Samen vormen zij een diverse groep.

Welzijn van promovendi

De focus lag in 2023 op het welzijn van de promovendigemeenschap. De VU heeft de ambitie om ervoor te zorgen dat promovendi zich thuis voelen op de VU, goed begeleid en opgeleid worden en binnen de gestelde termijn een mooi proefschrift kunnen afleveren.  

Om te toetsen hoe het met onze promovendi gaat, hebben we afgelopen jaar een welzijnsenquête afgenomen onder promovendi (respons 22%). Het VU Network of Graduate Schools (NoGS) en de VU PhD Council waren betrokken bij opstellen van de enquête. Uit de resultaten bleek dat de respondenten iets minder werkdruk ervaren dan de promovendi drie jaar geleden aangaven. Toch blijft welzijn een belangrijk thema voor deze kwetsbare gemeenschap van veelal jonge wetenschappers.  

Als gevolg van de resultaten uit de enquête hebben we ons gericht op betere informatievoorziening en laagdrempelige aanspreekpunten. Concreet zijn de volgende acties ondernomen:

• In het deel van de VU-website voor onderzoek is een aparte webpagina gemaakt met informatie over verschillende mogelijkheden voor hulp, steun en advies binnen de VU. Dit helpt promovendi en hun begeleiders in het verduidelijken van wederzijdse verwachtingen en verantwoordelijkheden in het aangaan en doorlopen van een promotietraject;

• De aanspreekpunten voor promovendi zijn laagdrempelig gemaakt doordat iedere faculteit sinds januari 2023 één of meer PhD candidate advisors heeft. Deze vertrouwenspersonen en belangenbehartigers hebben kennis van het promotietraject en kennen de hulp-infrastructuur van de VU. De PhD candidate advisor is voor promovendi zichtbaar en bereikbaar voor gesprekken over de voortgang van het promotietraject, de werkomgeving en allerlei zaken die een promovendus tegenkomt.

De bovengenoemde PhD candidate advisors werken verspreid door de universiteit. We hebben een VU-breed netwerk ingericht waarin zij ook elkaar structureel spreken en onderling kennis uitwisselen.