Resultaten en Impact
In dit hoofdstuk beschrijven we onze resultaten van 2023 en blikken we terug op de belangrijkste ontwikkelingen.
Erkennen en waarderen
Een belangrijke stap bij de VU is het vaststellen van de academische loopbaanpaden. Het uitgangspunt hiervan is dat de kerndomeinen onderwijs, onderzoek en valorisatie gelijkwaardig zijn. De diversificatie van loopbaanpaden is met deze vaststelling mogelijk gemaakt: wetenschappers hebben de keuze om op één van de kerndomeinen te excelleren en op de andere domeinen minder prestatiedruk te hebben. De faculteiten zijn in 2023 gestart met het ontwikkelen van implementatieplannen waarbij de balans tussen teams/collectief en individu nader zal worden uitgewerkt.
De focus op kwaliteit is benadrukt met deelname aan het Europese netwerk CoARA - Coalition for Advancing Research Assessment. Dat stelt zich ten doel onderzoek verantwoord te evalueren en benadrukt het belang van andere bijdragen aan het onderzoek dan alleen wetenschappelijke publicaties in tijdschriften. Dit sluit aan bij het bestaande nationale Strategy Evaluation Protocol dat in Nederland wordt gebruikt voor het evalueren van onderzoek. De VU neemt deel aan een CoARA-werkgroep over open data en transparantie in processen rond onderzoeksevaluaties.
Ter ondersteuning van de uitwerking van de aangepaste bevorderingscriteria naar aanleiding van de academische loopbaanpaden heeft het programma Open Science, in samenwerking met het team Research Intelligence en de Pure-beheerders, een overzicht gemaakt van mogelijkheden voor het registreren van extra informatie over onderzoek en impact. In gesprek met de faculteiten worden deze mogelijkheden uitgewerkt tot verantwoordelijke indicatoren voor beoordeling, in lijn met de principes van Open Science en Erkennen & Waarderen. Tot slot is op het onderdeel leiderschap de verbinding verstevigd met de academische loopbaanpaden en leerlijnen binnen de VU. Concreet betekent dit dat ontwikkeling in leiderschap voorwaardelijk is geworden voor bevordering en gefaciliteerd wordt.
Duurzame inzetbaarheid
De VU biedt medewerkers verschillende mogelijkheden om gezond te werken en om zichzelf te ontwikkelen. Doordat we beter inzicht hebben in de behoeftes van verschillende medewerkersdoelgroepen binnen de VU, wordt het aanbod steeds beter afgestemd en steeds specifieker. In 2023 hebben we verschillende resultaten bereikt.
In 2023 werden onder andere diverse workshops aangeboden met als thema: de basis van gezond leven en werken. Het aanbod bestond onder meer uit een drieluik over ontspanning, voeding en bewegen; stress de baas; energie in je team (voor leidinggevenden). De workshop Vitaal werken in de overgang trok de meeste deelnemers. Ook maakten ruim 475 deelnemers gebruik van de gezondheidscheck. Vanuit het project VU in Beweging werd het aanbod van 15 minuten Tai Chi uitgebreid met 15 minuten salsadansen of staand yoga rond pauzetijden. Wandelen tijdens de werkdag is breed gestimuleerd.
Diversiteit
De VU benadrukt het belang van diversiteit binnen de gehele organisatie. De combinatie van centraal en decentraal beleid en een bundeling van krachten helpen faculteiten en diensten om extra stappen te zetten richting een meer diverse, inclusieve en toegankelijke leer- en werkomgeving. In 2023 zijn onder meer de volgende resultaten behaald.
Decentrale Diversity Officers
Binnen de faculteiten en diensten zijn in 2022 Decentrale Diversity Officers (DDO) aangesteld. In 2023 hebben de DDO’s gewerkt aan hun doorontwikkeling, in samenwerking met het Diversity office.
Actieplan Kleurrijke Staf
In 2022 werd het Actieplan Kleurrijke Staf gelanceerd. 2023 stond in het teken van doorlopende aandacht voor dit Actieplan. VU-medewerkers weten dit plan steeds beter te vinden en toe te passen binnen hun eigen faculteit of dienst, met name op het gebied van inclusieve werving.
Medewerkersonderzoek
In het voorjaar van 2023 werd een medewerkersonderzoek uitgevoerd om vast te stellen hoe VU-experts op het gebied van diversiteit en inclusie (D&I) de VU ervaren als het gaat om diversiteit en inclusieclaims, -beleid en -praktijken. Meer dan 200 VU-onderzoekers houden zich bezig met D&I. De resultaten van het onderzoek bieden waardevolle inzichten in de wijze waarop deskundige medewerkers met diverse achtergronden de inclusiviteit van de VU-werkplek ervaren. Onder de onderzoekers is een grote bereidheid om bij te dragen aan een netwerk van D&I-experts aan de VU.
Diversiteitskalender
Eind 2023 is de Diversiteitskalender gelanceerd, een jaaroverzicht van belangrijke culturele en religieuze feestdagen. Op deze dagen zijn niet alle VU-studenten of -medewerkers beschikbaar voor hun studie of werk. Het doel van deze kalender is om meer bewustwording te creëren, zodat iedereen rekening kan houden met deze feestdagen bij de planning van een activiteit, bijvoorbeeld een tentamen, deadline of training.
Inclusive Workplace Project
Het Inclusive Workplace Project (IWP) is opgestart, met als doel het faciliteren van inclusieve werkplekken aan de VU waar elke medewerker zichzelf kan zijn en zich kan ontplooien. In dit project wordt onderzocht hoe best practices uit de literatuur aansluiten bij bestaande D&I-initiatieven aan de VU. Er worden verschillende initiatieven en interventies ontwikkeld die gericht zijn op HR, leiderschap en een inclusieve cultuur.
Vrouwelijke hoogleraren
Het streefcijfer voor het aandeel vrouwelijke hoogleraren aan de VU is 35% in 2025. Door het creëren van bewustzijn en het bevorderen van vrouwelijke wetenschappers tot hoogleraar is het percentage vrouwelijke hoogleraren gestegen van 29% ultimo 2022 naar 31% ultimo 2023. Die stijging gaat niet hard genoeg. Blijvende aandacht en extra maatregelen zijn in 2024 nodig om het streefcijfer te halen.
Participatiebanen
Voor de invulling van de Banenafspraak stond 2023 in het teken van instroom van nieuwe collega’s en behoud van de werkende collega’s met een arbeidsbeperking. In maart werd de mijlpaal van 100 participatiebanen behaald. Voor behoud van de gerealiseerde banen is er veel geïnvesteerd in begeleiding en het creëren van de juiste omstandigheden op de werkplek door het geven van buddy training aan leidinggevenden en directe collega’s en het organiseren van intervisiebijeenkomsten voor buddy’s. In het tweede kwartaal werd bekend dat de VU voor een besparingsopgave zou komen te staan vanaf 2024. Hierna is verdere groei van het totale aantal gerealiseerde banen afgevlakt. Eind 2023 zijn 102 participatiebanen ingevuld van de doelstelling van 163 banen per 1 januari 2024. De doelstelling is dus niet gehaald.
Promovendi met arbeidsbeperking
In 2023 is het project Promovendi met arbeidsbeperking van start gegaan. Alle faculteiten zullen minimaal één promovendus met een arbeidsbeperking aannemen. Doordat er centraal budget beschikbaar is gesteld, krijgen de hier bedoelde promovendi meer tijd voor hun promotietraject. Ook is er een ervaringsdeskundige als begeleider aangesloten bij de promotietrajecten. Inmiddels is in het kader van dit project de eerste promovendus aangenomen.
Leiderschap en Art of Engagement
Art of Engagement (AoE) gaat over hoe we binnen de VU met elkaar werken. Om de principes binnen de VU te laten gelden, hebben we in 2023 zoveel mogelijk leidinggevenden bekend gemaakt met AoE.
In 2023 hebben we de VU-gedragsprincipes van Art of Engagement vertaald naar een startworkshop Teamscan voor alle leidinggevenden. Deelnemende leidinggevenden vergrootten in deze workshop hun kennis van de kernbegrippen effectieve teams en praktisch teamleiderschap. Van de 200 genodigde leidinggevenden hebben 163 leidinggevenden de workshop Teamscan gevolgd.
Verder hebben 33 leidinggevenden het programma Leadership & Management Skills afgerond, daarnaast zijn 30 leidinggevenden in 2023 met dit programma gestart. De training Begeleiden van promovendi (de basisopleiding leidinggeven) werd in totaal door 56 leidinggevenden gevolgd.
Arbeidsomstandigheden en verzuim
De interne arbodienst van de VU werkt aan een vitale en veilige VU. Preventie staat aan de basis van gezond en veilig werken. De preventiedoelstelling is vertaald in beleid op het gebied van arbeidsomstandigheden, veiligheid en duurzame inzetbaarheid. Op individueel niveau komt de preventiedoelstelling onder meer tot uitdrukking in interventies gericht op het voorkomen van verzuim en advisering rond de werkplek. De interne arbodienst speelt een grote rol in de preventie. Met instemming van de Ondernemingsraad werd het basiscontract van de interne arbodienst in 2023 geactualiseerd. In de jaarlijkse externe audit van de dienst werd bevestigd dat de arbodienst ruimschoots voldoet aan de kwaliteitsdoelstellingen voor het verlenen van adequate (interne) arbozorg.
De resultaten in 2023 waren als volgt:
-
Er zijn 66 fysieke- of online werkplekadviezen verricht voor de werkplek op de campus en/of de thuiswerkplek. Alle werkplekadviezen gingen over de werkhouding, afwisseling in het werk, de werkplekinrichting en/of de kantooromgeving.
-
In de RI&E’s (Risico-inventarisatie en -evaluatie) en plannen van aanpak is structureel aandacht voor de thema’s werkdruk, psychosociale arbeidsbelasting, sociale veiligheid en hybride werken. In 2023 zijn de RI&E's van vijf faculteiten en diensten afgerond of geactualiseerd.
-
Bij de Bètafaculteit is een rekenmodel getest om de blootstelling van medewerkers aan gevaarlijke stoffen te kwantificeren en gezondheidsrisico’s te beoordelen. Het model bleek praktisch toepasbaar. De onderbouwde schatting wordt uitgevoerd volgens de richtlijnen van de Arbeidsinspectie.
-
De afdeling Logistiek is geadviseerd over veilig transporteren van gevaarlijke stoffen in samenhang met het vereiste transport beveiligingsplan.
-
De Omgevingsdienst heeft in diverse gebouwen (her)controles op het gebied van brandveiligheid uitgevoerd. Tekortkomingen, meestal beperkt van aard, zijn vrijwel direct weggenomen of opgelost.
Werkdruk en werkstress
Werkdruk en daaruit voortvloeiende werkstress is in de academische wereld een structureel probleem. Dit vindt mede zijn oorsprong in de scheefgroei tussen stijgende studentenaantallen en achterblijvende financiering. De personele bezetting blijft steeds verder achter. We werkten in 2023 aan het terugdringen van de werkdruk en de werkstress op verschillende niveaus.
De VU heeft bijvoorbeeld de leidraad hybride werken definitief vastgesteld, waarin is uitgewerkt onder welke voorwaarden medewerkers een deel van hun werkzaamheden vanuit huis of een andere locatie dan de campus kunnen uitvoeren. Een betere werk-privébalans kan bijdragen aan het verlagen van de werkdruk.
Psychosociale begeleiding van werknemers en promovendi
De VU biedt medewerkers en promovendi diverse mogelijkheden voor psychosociale begeleiding:
-
De promovendipsycholoog biedt begeleiding aan alle promovendi van de VU met milde psychische klachten tijdens het promotietraject. In 2023 hebben zich 91 promovendi aangemeld. Er zijn 54 begeleidingstrajecten afgerond. Zowel promovendi in dienst van de VU als promovendi met externe financiering wendden zich tot de promovendipsycholoog, met name vanwege werkgerelateerde problematiek.
-
Bedrijfsmaatschappelijk werk biedt medewerkers kortdurende begeleiding bij werkgerelateerde en/of privéproblemen die van invloed zijn op het werk. In 2023 ging het in 62 procent (2022: 58%) van de gevallen om preventieve gesprekken.
Bedrijfsmaatschappelijk werk | 2023 | 2022 | 2021 |
Aantal cliënten | 170 | 125 | 140 |
Aantal gesprekken | 692 | 604 | 608 |
Aantal werkproblemen | 388 | 279 | 344 |
Aantal privéproblemen | 313 | 239 | 280 |
Ziekteverzuim, begeleiding en preventie
In 2023 steeg het gemiddelde ziekteverzuimpercentage van de VU als geheel licht, inclusief de ACTA-cijfers. 2022 toonde door een lichte stijging al een trendbreuk met de voorafgaande jaren; die lijn werd in 2023 dus voortgezet. In 2023 bedroeg het gemiddelde verzuim van de gehele VU 3,8%. Dit is een stijging van 0,1% ten opzichte van 2022 (3,7%). In Nederland als geheel is het verzuim licht gedaald ten opzichte van 2022, maar het verzuim bij de VU ligt nog steeds ruim onder het gemiddelde Nederlandse verzuimcijfer (4,6%). Het verzuim bij de faculteiten (3,3%) is licht gestegen ten opzichte van 2022 (3,2%). Het verzuim bij de diensten is in 2023 gedaald naar 5,2% in vergelijking tot 2022 (5,5%). Bij de diensten is er sprake van meer pluriformiteit in de oorzaken van het verzuim. Daarbij verschillen de problematiek en arbeidsomstandigheden per dienst en is er sprake van veel soorten werkzaamheden, vaak met minder mogelijkheid tot bijsturen dan bij de faculteiten.
Tijdens het spreekuur van de bedrijfsarts komen naast de medische oorzaken ook eventuele werk-gerelateerde oorzaken van verzuim aan de orde. De bedrijfsarts adviseert over behandeling, re-integratie en de aanpak van werkgerelateerde oorzaken van verzuim wanneer deze meespelen, of verwijst door (bijvoorbeeld naar de bedrijfsmaatschappelijk werker, promovendi-psycholoog). Naast het verzuimspreekuur houdt de bedrijfsarts een arbeidsgezondheidskundig (preventief) spreekuur. Medewerkers kunnen hiervoor, zonder ziekgemeld te zijn, op eigen initiatief een afspraak maken om hun gezondheid en arbeidsomstandigheden te bespreken. Indien nodig volgt een advies om bijvoorbeeld arbeidsomstandigheden aan te passen, een werkplekonderzoek te verrichten of bepaalde begeleiding zoals coaching in te zetten. De medewerkers van de VU zijn goed op de hoogte van deze mogelijkheid voor een arbeidsomstandighedenspreekuur: er wordt regelmatig gebruik van gemaakt.
Organisatieonderdeel | % Verzuim 2023 | % Verzuim 2022 |
Universiteitsbibliotheek | 3,6 | 4,4 |
Student- & Onderwijszaken | 3,1 | 3,9 |
Communicatie & Marketing | 6,6 | 5,2 |
Informatietechnologie | 5,5 | 6,6 |
Bestuurszaken | 4,6 | 4,9 |
Facilitaire Campus Organisatie | 5,4 | 5,4 |
HRM Arbo & Milieu | 8,0 | 7,7 |
Financiën | 6,3 | 6,3 |
Dienst Univ. Relaties en Fondsen | 10,6 | 5,3 |
ACTA | 8,4 | 7,8 |
Faculteit Religie en Theologie | 1,8 | 1,5 |
Faculteit der Geesteswetenschappen | 3,3 | 3,0 |
Faculteit der Rechtsgeleerdheid | 4,0 | 3,1 |
Faculteit der Gedrags- en Bewegingswetenschappen | 3,0 | 2,8 |
Faculteit der Sociale Wetenschappen | 3,9 | 4,3 |
School of Business and Economics | 1,8 | 1,8 |
Faculteit der Bètawetenschappen | 2,5 | 2,5 |
Vrije Universiteit | 3,8 | 3,7 |
Diensten | 5,2 | 5,5 |
Faculteiten | 3,3 | 3,2 |
Sociale veiligheid
De VU zet zich in voor een veilige studie- en werkomgeving, waarin er respect, aandacht en begrip voor de ander is. Dit klimaat vereist een actieve bijdrage van de gehele VU-gemeenschap zowel in eigen gedrag als in een waakzame houding tegenover ongewenst gedrag. In 2023 zijn de volgende resultaten behaald:
-
Bij de bijeenkomsten voor nieuwe VU-medewerkers wordt specifiek aandacht besteed aan sociale veiligheid.
-
De VU streeft naar een cultuur waarin respectvol en inclusief gedrag vanzelfsprekend is. Als onderdeel hiervan is een gedragscode opgesteld, die in 2023 is vastgesteld. De VU-gedragscode biedt handvatten om een veilig en respectvol werk- en studieklimaat te bevorderen. De gedragscode en alle daaruit voorvloeiende regelingen zijn bedoeld om richting te geven aan het gedrag van medewerkers, studenten en gasten dat in het kader van werk of studie op de campus of daarbuiten plaatsvindt.
-
Een andere code die bijdraagt aan sociale veiligheid is de Integriteitscode belangenverstrengeling bij privérelaties op het werk. Deze code is eind 2023 vastgesteld en geeft duidelijkheid over mogelijke integriteitsrisico’s bij privérelaties op het werk, beschrijft wanneer een privérelatie gemeld dient te worden en wat mogelijke maatregelen zijn.
-
Bij een sociaal veilige omgeving hoort ook het bespreekbaar maken van ongewenst gedrag en ongewenste omgangsvormen. In de Active Bystandertraining krijgen medewerkers concrete handvatten om grenzen aan te geven en gedrag aan de orde te stellen waar je je niet prettig bij voelt. Aan deze training hebben in 2023 822 medewerkers deelgenomen. Uit evaluatie blijkt dat deze training door 90% van de respondenten als heel waardevol wordt beoordeeld. Ook is de eendaagse training Oog voor sociale veiligheid gevolgd door 168 leidinggevenden (verspreid over 14 sessies). In 2023 is verder de workshop Kan dit wel? gestart, met dilemma’s om het onderwerp sociale veiligheid te introduceren.
-
De in 2019 als pilot geïntroduceerde rol van decentrale vertrouwenspersoon is in 2023 geëvalueerd. Op basis van deze evaluatie is besloten om de rol te formaliseren. Ook zijn aanbevelingen gedaan om de rol verder te professionaliseren. Deze aanbevelingen richten zich onder meer op verbeteringen ten aanzien van benoeming en scholing.
-
In 2023 is een Integraal programma Sociale Veiligheid gestart, waarin de stafdiensten die ondersteuning leveren bij beleid, preventieactiviteiten en afhandeling van incidenten nauw samenwerken om werkprocessen beter op elkaar af te stemmen. Doel van het programma is om alle lopende en nog te realiseren verbeteringen op het gebied van sociale veiligheid bij elkaar te brengen en op een integrale wijze te borgen. In 2023 is, in aanvulling op hierboven reeds genoemde punten, onder meer gewerkt aan de vindbaarheid en eenduidigheid van informatie over ongewenst gedrag voor verschillende doelgroepen. Verder is een start gemaakt met een uitwerking voor een eenduidig governancemodel voor sociale veiligheid.
Ombudsman personeel
Iedere medewerker kan met de ombudsman vertrouwelijk een probleem of klacht bespreken. De ombudsman is, zoals de Regeling Ombudsman Personeel VU stelt, onafhankelijk en onpartijdig. De ombudsman heeft mogelijkheden om een klacht te onderzoeken en om die te beoordelen en verschilt daarmee van andere functionarissen die medewerkers kunnen raadplegen. De ombudsman kijkt echter altijd of er manieren zijn om een klacht op te lossen. De ombudsman heeft ook een rol op het gebied van sociale veiligheid en is mede daarom lid van het Expertteam Sociale Veiligheid VU.
Binnengekomen klachten
In 2023 werden 37 zaken aan de ombudsman voorgelegd, dat is >10% minder dan in 2022. Negen waren afkomstig van de Faculteit der Bètawetenschappen. Vier van hen waren promovendi. De meeste zaken betroffen overigens incidenten. In zes van de 37 gevallen was de ombudsman onbevoegd en verwees zij de klager naar een ander loket zoals naar het UMC of naar de functionaris gegevensbescherming.
In 2023 werd een klacht ter beoordeling ingediend. Het betrof een medewerker bij een van de centrale diensten en ging over procedures. Vier van de vijf klachtonderdelen beoordeelde de ombudsman als gegrond. Bij een klachtonderdeel onthield de ombudsman zich van een uitspraak. De ombudsman heeft naar aanleiding van deze zaak aanbevelingen aan het College van Bestuur gedaan om dergelijke klachten in de toekomst te voorkomen.
De meeste zaken konden binnen een week na de intake met een advies of door ombudsbemiddeling worden opgelost. Daardoor kan escalatie, juridisering en in sommige gevallen mogelijk ziekteverzuim, worden voorkomen. Dat betreft bijvoorbeeld informatievoorziening. In dit verslagjaar heeft de ombudsman geen melding bij het College van Bestuur gedaan over structurele zaken zoals problematische patronen in de organisatie.
Aard klachten
Een zaak kan over meer dan een probleemgebied gaan. Alle zaken, gegrond of ongegrond, worden geregistreerd. De meeste klachten betroffen kwesties over bejegening en procedures die betrekking hadden op het einde van een dienstverband. Als procedures niet goed gevolgd worden, kan dat ook een gevoel van onveiligheid voor een medewerker opleveren en raadpleegt hij de ombudsman.
Aard klacht | Aantal klachten |
Aanstelling | 0 |
Bejegening | 8 |
Begeleiding promovendi | 3 |
Bereikbaarheid | 0 |
Communicatie | 3 |
Faciliteiten/ voorzieningen | 0 |
Financieel | 0 |
Functioneren en beoordelen | 3 |
Herplaatsing/ interne mobiliteit | 1 |
Informatievoorziening | 2 |
Loopbaanontwikkeling | 0 |
Ontslag/ einde dienstverband | 5 |
Procedures | 5 |
Rechtmatigheid | 3 |
Re-integratie | 2 |
Reorganisatie | 0 |
Samenwerking | 1 |
Sollicitatie | 1 |
Stijl van leidingeven | 4 |
Taakverdeling/ taaklast | 1 |
Anders | 3 |
Consulten | 5 |
Ombudman studenten
De VU heeft sinds 2002 een Studentenombudsman die onafhankelijk, onpartijdig en vertrouwelijk problemen of klachten behandeld. Eenieder die gebruikmaakt van onderwijsvoorzieningen aan de VU, mag een melding doen bij de studentenombudsman. Dit geldt ook voor studenten van het Amsterdam University College (AUC), studenten van ACTA en buitenpromovendi zonder een arbeidsovereenkomst met de VU.
De Studentenombudsman kan een klacht onderzoeken en beoordelen. Daarnaast kan de Studentenombudsman informeren, adviseren en een luisterend oor bieden aan melders. Tot slot heeft de Studentenombudsman de bevoegdheid om problematische patronen of tekortkomingen in regelgeving te signaleren binnen de VU en kan zij ter verbetering aanbevelingen doen aan het College van Bestuur.
In 2023 werden 170 zaken aan de studentenombudsman voorgelegd. Dit zijn er 25 minder ten opzichte van 2022. De overgrote meerderheid van deze klachten ging over vermeend onheuse bejegening (28) gevolgd door vermeend onjuist gevolgde procedures (26). In dit verslagjaar werden alle klachten met een advies of ombudsbemiddeling afgehandeld. Er werden geen klachten ter beoordeling bij de Studentenombudsman ingediend.
Regiehouders sociale veiligheid
Regiehouders sociale veiligheid kunnen door studenten en medewerkers worden benaderd bij situaties waarin sprake is van zorgwekkend gedrag. In de breedste zin gaat het om alle situaties waarin een medewerker, student of een derde die verbonden is aan de VU, zich onveilig voelt vanwege het gedrag van een ander. Het doel is de veiligheid te herstellen voor alle betrokkenen én de organisatie. De regiehouder kan hierbij hulp bieden.
In totaal zijn 151 meldingen van zorgwekkend gedrag ontvangen, tegenover 126 het jaar ervoor. In lijn met voorgaande jaren is er een toename te zien in het aantal meldingen en is de casuïstiek onverminderd complex. De complexiteit ontstaat doordat er vaak een veelsoortige problematiek zich in een casus afspeelt; denk aan een verwarde persoon die ook stalkt. Ook is de duur van afhandeling toegenomen mede door de steeds toenemende zorgvuldigheid. De aard van de meldingen varieerde in 2023 van acute suïcidale uitingen, stalking, verwarde personen met zorgwekkend gedrag, verbale agressie en (seksuele) intimidatie, tot online pesten of een onveilig gevoel. De toename in 2023 ten opzichte van 2022 is mogelijk mede te verklaren door de laagdrempeligheid van het melden, het toegenomen maatschappelijke bewustzijn, verminderde tolerantie ten aanzien van ongewenste omgangsvormen en de inzet vanuit de VU op diverse thema’s, met als kernboodschap dat ongewenst gedrag onaanvaardbaar is.
In 2023 zijn er meerdere trainingen op het gebied van suïcidepreventie aangeboden, onder andere aan studentbegeleiders, maar ook voor medewerkers die hierin geïnteresseerd zijn. Daarnaast zijn er trainingen aangeboden aan studentbegeleiders op het gebied van eergerelateerd geweld door de Blijf Groep (de opvolger van de Blijf-van-mijn-lijfhuizen), alcoholmisbruik en -preventie door Jellinek, en het herkennen en voorkomen van grensoverschrijdend gedrag door de GGZ-instelling Forlight.
Vertrouwenspersonen personeel en studenten
De VU heeft een team van 31 vertrouwenspersonen ongewenst gedrag voor personeel en 2 vertrouwenspersonen voor studenten. Hun taken zijn drieledig. Zij zijn verantwoordelijk voor het opvangen en ondersteunen van studenten en medewerkers die ongewenst gedrag ervaren hebben, ze moeten trends binnen de organisatie signaleren, en voorlichting geven over hun rol.
In 2023 waren er 126 meldingen bij de vertrouwenspersonen personeel, een stijging ten opzichte van 2022 (110 meldingen). De meeste meldingen betroffen ervaringen van intimidatie van de leidinggevende of de stijl van leidinggevenden. Ook kwamen er meldingen van medewerkers die zich niet goed behandeld voelden door hun leidinggevende. Vier signalen gingen over gevoelens van sociale onveiligheid naar aanleiding van polarisatie met betrekking tot de situatie in Israël en de Palestijnse gebieden. De vertrouwenspersonen gaven deze signalen waar nodig door aan het VU-crisisteam, altijd geanonimiseerd. Het CvB heeft in de interne berichtgevingen omtrent de situatie in Israël-Gaza gewezen op de aanwezigheid van vertrouwenspersonen binnen de VU. HR-adviseurs zijn het afgelopen jaar getraind in de ondersteuning van leidinggevenden bij de aanpak van ongewenst gedrag.
De vertrouwenspersonen voor studenten ontvingen in 2023 62 meldingen (2022: 57). Ongeveer 25% van de meldingen ging over onheuse bejegening door een docent of medewerker. 7 meldingen betroffen seksueel grensoverschrijdend gedrag (2022: 2). Ongeveer een kwart van de melders ervaart sociale onveiligheid op de VU. Dit zijn onder andere studenten die gestalkt, bedreigd of geïntimideerd werden, zich onder (groeps)druk gezet voelden of die zich onveilig voelden door de situatie van anderen en daarover wilden praten. Als de situatie zo onveilig is dat er ingegrepen moet worden, worden studenten doorverwezen naar de Regiehouders Sociale Veiligheid.