Inleiding

Het ministerie van OCW heeft extra middelen vrijgemaakt voor hoger onderwijsinstellingen voor het opzetten en uitvoeren van een integrale aanpak studentenwelzijn, uitgezet in het Landelijk Kader Studentenwelzijn (2023). Deze middelen zijn in eerste instantie toegewezen voor 2023 t/m 2025, waarbij het uitgangspunt is om de middelen na een positieve evaluatie structureel te laten worden na 2025. Na verdeling van de middelen over de instellingen houdt de VU € 566.174 per jaar over om te besteden. De middelen zijn vanaf 2023 toegevoegd aan de lumpsum.

Binnen het Landelijk Kader Studentenwelzijn worden vier lijnen beschreven waarlangs onderwijsinstellingen bijdragen aan studentenwelzijn. De middelen die uit het bestuursakkoord komen worden geacht binnen dit kader te worden besteed. De vier lijnen van het kader zijn als volgt:

1. Het vergroten van de ‘sense of belonging’ en het bieden van praktische hulpmiddelen die kunnen bijdragen aan een goed mentaal welzijn van studenten in het hoger onderwijs.

2. Het inzetten op preventie naast de huidige focus op en inspanning voor het oplossen van al ervaren problemen en klachten.

3. Het verder vergroten van de kennis en kunde binnen instellingen ten behoeve van studentenwelzijn en middelengebruik.

4. Het versterken van de samenwerking tussen instellingen en de organisaties die deel uitmaken van de zorgketen (samenwerking met GGZ, Jeugdzorg etc.).

Punt 4 wordt in het bestedingsplan niet meegenomen, omdat de minister samen met VWS het initiatief zal nemen om de beschikbare tijd en ruimte voor een integrale benadering binnen de zorgketen beter georganiseerd te krijgen. De focus ligt voor nu dus op de eerste drie punten.

Inzet van de middelen

Het bedrag dat per instelling is toegewezen, valt lager uit dan in eerste instantie gedacht. Om versnippering te voorkomen zetten we in op VU-brede projecten, waar zoveel mogelijk studenten baat bij zullen hebben. De besteding is opgedeeld in de drie thema’s van het landelijk kader: sense of belonging, vergroten van kennis en kunde en preventie. Een deel van de middelen is besteed aan formatie-uitbreiding.

De bestuursakkoordmiddelen zijn uiteindelijk pas in december 2023 bij de VU binnengekomen. Hoewel geprobeerd is zoveel mogelijk van dit jaarlijks toegewezen bedrag nog in 2023 uit te geven, was het helaas te laat om het gehele bedrag te kunnen benutten. Hieronder staat beschreven wat met deze middelen nog is gedaan in 2023 en wat het bestedingsplan is voor de komende jaren. We verwachten de onderbesteding over 2023 in de komende jaren te kunnen inlopen.

Inhoudelijke voortgang

Sense of belonging

Om de sense of belonging voor studenten te vergroten, zijn al een aantal projecten gestart of vervolgd in 2023. Voor dit onderdeel is € 175k per jaar gereserveerd vanuit de bestuursakkoordmiddelen. In 2023 is € 150k hiervan besteed. Zo heeft het VU Centre for Teaching & Learning (CTL) mentoren en tutoren op de faculteiten trainingen aangeboden waarin zij leren hoe ze bij kunnen dragen aan de sense of belonging. Ook is het eerder opgezette programma van Peer-to-peer coaching doorontwikkeld, gericht op persoonlijke ontwikkeling van bachelorstudenten. Studenten kunnen in dit programma hun eigen persoonlijke ontwikkelingsdoel stellen en worden hierin begeleid door getrainde (master)studenten. In 2024 vindt de tweede editie plaats van dit programma. Daarnaast hebben studie- en studentenverenigingen met de bestuursakkoordmiddelen in 2023 extra activiteiten kunnen organiseren om eenzaamheid van studenten te bestrijden en hun mentaal welzijn een boost te geven.

Naast bovenstaande initiatieven, is in 2023 een studiekeuzecoach aangenomen bij SOZ om studenten te begeleiden in hun studieloopbaan en bij het vinden van hun eigen plek binnen de universiteit. Deze coach zal vanaf midden 2024 bekostigd worden vanuit de bestuursakkoordmiddelen. Vanaf 2024 worden verder bestaande en nieuwe community activiteiten voor studenten (o.a. van 3D en van het Student Wellbeing Point) ondersteund.

Vergroten van kennis en kunde

Voor het vergroten van kennis en kunde op het gebied van studentenwelzijn is per jaar € 130k begroot. Uiteindelijk is in 2023 hiervan € 81k uitgegeven. Dit is onder andere geïnvesteerd in CTL, die docenten, mentoren en tutoren trainingen aan hebben geboden in preventief werken aan studentenwelzijn. Deze trainingen zijn niet alleen bevorderlijk voor studentenwelzijn an sich, maar geven docenten zelf ook handelingsperspectief in het omgaan met welzijnsproblematiek bij studenten. Daarnaast hebben we de kennis en kunde van een aantal studie- en studentenverenigingen kunnen vergroten door hen een traject aan te bieden van Maskerclass, waarin zij begeleid worden in duurzame beleidsvorming wat betreft studentenwelzijn.

Vanaf 2024 gaan we door met het vergroten van kennis en kunde door onder andere implementatie van de online LifeHack module in mentoraten. Deze module, ontwikkeld door Caring Universities (FGB), is erop gericht om mentale weerbaarheid en veerkracht onder studenten te vergroten. Na een pilot bij het mentoraat van Psychologie, wordt deze in 2024 verder gepilot bij het mentoraat van Geneeskunde.

(Overige) preventie

Behalve de bovengenoemde projecten, die in wezen ook al preventief van aard zijn, wordt verder nog € 70k per jaar geïnvesteerd in andere preventieve initiatieven. In 2023 is het niet gelukt hier al mee te starten. Vanaf 2024 wordt onder andere geïnvesteerd in het verbeteringstraject voor Sociale Veiligheid op de VU. Ook leveren we een financiële bijdrage aan het al bestaande project VU in beweging om het fysieke welzijn van studenten te bevorderen. Fysiek welzijn hangt immers nauw samen met mentaal welzijn en daarmee ook studie- en studentsucces. Ten slotte investeren we in de Mindfulnest, een prikkelvrije cabine op de campus waar studenten in stilte kunnen zitten en meditatie of mindfulness kunnen beoefenen tussen het studeren of colleges door.

Formatie-uitbreiding

Om alle initiatieven omtrent studentenwelzijn, waaronder ook bovenstaande, in goede banen te kunnen leiden, heeft de Afdeling Studentontwikkeling haar formatie uitgebreid. Zo is in 2023 een coördinator/projectleider studentenwelzijn aangesteld, als ook een communicatiemedewerker die zich volledig richt op het thema studentenwelzijn. Van de € 200k die hiervoor jaarlijks is gereserveerd, is in 2023 € 110k besteed.