De financiële dynamiek waarbinnen de VU zich bevindt, wordt gekenmerkt door een afnemende financiering per student vanuit de centrale overheid (OCW), een stijgende werkdruk en een toenemende noodzaak voor vernieuwing in verband met de voortdurende veranderingen in de omgeving van de VU, zoals digitalisering, globalisering en veranderende behoeften van studenten. De VU anticipeert op deze ontwikkelingen via investeringen in de kwaliteit van onderwijs, onderzoek en valorisatie, investeringen in de VU-campus, uitbreiding van en investering in het aantal medewerkers en het verbeteren van de faciliteiten voor studenten, onderzoekers en medewerkers van de VU. Deze investeringen moeten passen in het verantwoorde financieel beleid dat de VU voorstaat en binnen de financiële kaders zoals die zijn afgesproken met de externe stakeholders.

In financiële zin heeft het door de VU in 2023 gevolgde financiële beleid geleid tot een positief resultaat van € 11,6m ten opzichte van een begroot resultaat van € 11,7m. Het begroot resultaat over 2023 bevat een inverdientaakstelling van € 18,7m. Deze inverdientaakstelling is geheel ingelopen in 2023. Dit is gerealiseerd door een aantal incidentele posten. Door gewijzigde wetgeving is een omvangrijke som aan pro rata BTW ontvangen. Daarnaast is het resultaat verbeterd door de latere oplevering van het nieuwe Onderzoeksgebouw en de bijbehorende verschuiving van afschrijvingen.

Aan studievoorschotgelden is in 2023 € 21,2m besteed, bij een begroting van € 20,8m. De overbesteding van € 0,4m zal worden verrekend met de onderbesteding over de jaren 2019 tot en met 2022 van in totaal € 2,3m. De studievoorschotgelden zijn ingezet voor de uitvoering van het Kwaliteitsplan Onderwijs VU 2019-2024 versie 2.0, inclusief de daarachterliggende meerjarenkwaliteitsplannen van de faculteiten. In hoofdstuk 9 van dit Jaarverslag wordt uitgebreid gerapporteerd over de realisatie op de studievoorschotgelden 2023, waarbij ook per kwaliteitsthema wordt aangegeven welke inhoudelijke resultaten er zijn geboekt in 2023. Ook is een vooruitblik opgenomen voor het jaar 2024 (einde looptijd huidige plannen).

Daarnaast is in 2023 het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) voortgezet om de negatieve effecten van de coronapandemie te kunnen bestrijden. Het bestedingsplan van de VU voor de extra middelen via het NPO bestaat uit een deelplan voor Onderwijs en een deelplan voor Onderzoek. In dit bestedingsplan is aangegeven op welke wijze de VU inhoudelijk en financieel in de jaren 2021– 2024 invulling geeft aan de verschillende maatregelen. In hoofdstuk 10 van dit Jaarverslag wordt uitgebreid gerapporteerd over de realisatie op de verschillende NPO-maatregelen in 2023.

Op basis van het Bestuursakkoord 2022 hoger onderwijs en wetenschap de dato 14 juli 2022 ontvangt de VU via de rijksbijdrage extra middelen voor starters- en stimuleringsbeurzen, nieuwe sectorplannen en studentenwelzijn. Hierbij zijn ook afspraken gemaakt over de monitoring en verantwoording van deze extra gelden. Onderdeel van die afspraak is dat de instellingen zich jaarlijks verantwoorden via een apart hoofdstuk ‘Bestuursakkoord hoger onderwijs en wetenschap’ in het jaarverslag. Over de stand van zaken van de onderwerpen ‘starters- en stimuleringsbeurzen’ en ‘sectorplannen’ wordt in hoofdstuk 11 van dit jaarverslag gerapporteerd.

In 2023 lagen de investeringen in faciliteiten (met name gebouwen) ten aanzien van Onderwijs & Onderzoek op een niveau van totaal € 66,1m, waarvan € 61,7m in materiële vaste activa en € 4,4m in software.

In de navolgende paragrafen staat de ontwikkeling en analyse van het resultaat 2023 van de VU in detail beschreven. In de continuïteitsparagraaf wordt de meerjarenbegroting tot 2028 (inclusief investeringen in materiele vaste activa tot 2033) van de VU toegelicht. De meerjarenbalans is geactualiseerd op basis van het positieve resultaat en liquiditeitsontwikkeling van 2023.