2

Extern

Onderwijs-bekostiging

Onzekerheden met betrekking tot rijksbeleid inzake bekostiging (o.a. commissie Van Rijn), en onzeker-heden m.b.t. marktaandelen en fluctuaties van de instroom leggen een budgettaire druk op de uit-voering van het onderwijs binnen faculteiten, met name bij kleinere opleidingen en bij plotselinge toe-name van de instroom, mede als gevolg van vertraging in bekostigingsmodellen.

Budgettaire druk eerste geldstroom in relatie tot goed onderwijs voor veel studenten. Levensvatbaarheid kleine opleidingen komt in gevaar, evenals financierbaarheid van snel groeiende opleidingen.

Voor de komende jaren wordt voor de VU geen verbetering van de bekostiging voor onderwijs verwacht. De huidige trend is dat er steeds meer sprake is van geoormerkte bijdragen vanuit het Rijk, waarbij overschotten op middelen niet aan de orde zijn. Dit leidt tot een trendbreuk ten opzichte van de afgelopen jaren ten aanzien van bijdragen vanuit het Rijk.

Op langere termijn nemen de risico’s niet af, o.m. de uitkomsten van de commissie Van Rijn, leiden landelijk tot een verschuiving van Alfa Gamma naar Bèta Opleidingen. De in het regeerakkoord opgenomen ruimte voor investeringen bieden perspectief (afhankelijk van de daadwerkelijke implementatie) voor afname van de druk op de bekostiging van het WO.

Gematigd

1. De VU volgt ontwikkelingen nauwlettend en zoekt, al dan niet via de UNL contact met de politiek.

2. De VU heeft besloten om voor 2021 waarin het effect van Van Rijn op totaal VU-niveau neutraal is, de adviezen van Van Rijn niet door te voeren binnen de VU.

3. Toekomstkansen  van kleine opleidingen worden in overleg met faculteiten periodiek beoordeeld.

4. De trend ten aanzien van een groter aantal geoormerkte bijdragen vanuit het Rijk leidt ertoe dat deze middelen in toenemende mate middelen toegewezen worden aan faculteiten in plaats van dat ze op centraal niveau kunnen worden ingezet. Dit, in combinatie met onzekerheid over de ontwikkeling van de energieprijzen en de studenteninstroom en het veranderde economische perspectief, leidt ertoe dat het CvB is gestart met een besparingsopgave voor het meerjarenperspectief.

Toekomstige onderwijsvormen

Leven Lang Ontwikkelen

3

Extern

Sociale veiligheid

Dit betreft vooral risico’s inzake de persoonlijke en sociale veiligheid, zoals ongewenst gedrag, gebrek aan respect voor elkaars opvattingen.

Psychische schade voor studenten, medewerkers slechte werksfeer, vertrek van studenten en/of medewerkers, imagoschade

Dit risico is gestabiliseerd, maar blijft een belangrijk aandachtspunt.

Zeer laag tot nul

Aan het voorkomen van ongewenst gedrag wordt o.a. via de Bestuurlijke Overleggen gesproken met de faculteitsbesturen en de dienstdirecteuren. Verder zijn er gedragscodes en vertrouwenspersonen op diverse terreinen. Incidenten worden zorgvuldig onderzocht.

De VU heeft, naar aanleiding van een in 2022 uitgevoerd extern onderzoek over het beleid en de organisatie van sociale veiligheid, zich tot doel gesteld om aan de hand van de aanbevelingen uit het rapport te komen tot concrete verbeteringen in het beleid en de organisatie van (ondersteuning op het gebied van) sociale veiligheid.

Duurzaam

Divers

4

Extern

Welzijn

Risico dat het gevoel van welbevinden van studenten en medewerkers afneemt als gevolg van bredere maatschappelijke ontwikkelingen (o.a. nasleep coronamaatregelen, globale crises en conflicten, armoede) wat kan lijden tot lichamelijke, geestelijke en/of sociale problemen.

Lichamelijke, geestelijke en/of sociale problemen voor studenten en/of medewerkers.

Dit risico is gestabiliseerd. Mede als gevolg van de corona-pandemie is (op basis van onderzoek) met name het sociale welzijn van studenten afgenomen. Ook medewerkers worden hier nog door geraakt.

Zeer laag tot nul

Er is een scala van initiatieven gestart voor studenten en medewerkers toe om het welzijn te ondersteunen.
Vanuit met name de NPO-middelen zijn diverse initiatieven gestart voor studenten om het welzijn aandacht te geven.

Duurzaam

Divers

5

Extern

Verzekerbaarheid VU

Het dalen van het aantal verzekeraars in bepaalde markten, veroorzaakt door een afnemende risicobereidheid en toenemende regelgeving, heeft de afgelopen jaren de verzekeringsmarkt in de volle breedte sterk verhard. Dit heeft tot gevolg dat de voorwaarden waaronder een verzekering wordt afgesloten, zowel t.a.v. prijs als inhoudelijk, verslechteren. Op bepaalde markten is daardoor het volledige verzekeren van de risico’s steeds lastiger. Het beste voorbeeld daarvan is de brandverzekering. In toenemende mate is het moeilijker om tegen aanvaardbare voorwaarden (prijs en inhoudelijk) het risico volledig te verzekeren. Daarnaast stelt de verzekeraar steeds vaker aanvullende eisen nog voordat een object mag worden toegevoegd aan de portefeuille. Het probleem dat in de nabije toekomst bepaalde risico’s (deels) niet meer verzekerbaar zijn is niet uit te sluiten.

Financiële en/of operationele discontinuïteit indien een gebeurtenis (bijvoorbeeld) brand zich voor doet dat de VU niet kon verzekeren, maar ook niet zelf kan dragen.

Toenemende complexiteit van de verzekeringsmarkt. De premie is sterk toegenomen, de dekking is afgenomen.

Zeer laag tot nul

1. De VU heeft een raamcontract met één van de grootste en meest gerenommeerde verzekeringsmakelaars ter wereld met inzicht in de mondiale verzekeringsmarkt.

2. In UNL-verband samenwerken t.a.v. verzekeringen.

3. Ministerie van OCW bewust maken van problematiek op mondiale verzekeringsmarkt.

4. Verzekerbaarheid van de VU zoveel mogelijk vergroten door professioneel risicomanagement in combinatie met vastgoed management (FCO).

Operationele en financiële continuïteit waarborgen.

6

Extern

Kennisveiligheid bij internationale samenwerking

Binnen de VU wordt intensief en internationaal samengewerkt zowel t.a.v. onderwijs, onderzoek en valorisatie. De mondiale en geopolitieke ontwikkelingen vergen bij internationale samenwerking in toenemende mate aandacht t.a.v. kennisveiligheid in de brede zin van dit begrip. Daarbij gaat het niet alleen om het voorkomen van ongewenste overdracht van sensitieve kennis en technologie die op onze universiteit aanwezig is maar ook om ethische kwesties in samenwerking met landen die grondrechten niet respecteren. Het te allen tijde garanderen van de academische vrijheid en wetenschappelijke integriteit van de samenwerkingen die de VU aangaat met internationale partners vormen daarbij een absolute randvoorwaarde. Aan de hand van recente ervaringen en o.b.v. de  gepubliceerde ‘Nationale leidraad Kennisveiligheid’ zal de VU haar beleid en maatregelen ter verhoging van de kennisveiligheid versterken. Met oog voor proportionaliteit.

Kennisveiligiheid moet bijdragen  aan de VU waarden en willen niet dat onze kennis op manieren worden toegepast die tegen deze waarden ingaan.

Reputatieschade  indien internationale samenwerking leidt ongewenste overdracht van sensitieve kennis en technologie, dan wel a.g.v. ethische kwesties in samenwerking met landen die grondrechten niet respecteren. Idem indien een dergelijke samenwerking leidt tot aantasting van academische vrijheid en/of wetenschappelijke integriteit

Kennisveiligheid is een zeer belangrijk punt, zeker gezien de huidige geopolitieke onrust, de aangescherpte wet- en regelgeving en de maatregelen die de VU daar zelf voor inzet. 

Zeer laag

In 2022 heeft de VU een aantal belangrijke stappen gezet op het terrein van kennisveiligheid:

• Het College van Bestuur heeft de VU Adviesgroep Kennisveiligheid ingesteld.

• Er is een programmamanager aangesteld om de aanbevelingen uit de ‘Nationale Leidraad Kennisveiligheid’ te implementeren.

• Er is een VU-brede risico-inventarisatie gedaan naar potentieel risicovolle internationale samenwerkingen.

• De VU participeert in het landelijk (UNL-)netwerk voor kennisuitwisseling.

• De VU heeft in het najaar een brede kennisveiligheidsbijeenkomst georganiseerd voor het UNL-netwerk en het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW).

Het is belangrijk dat de ingezette ontwikkelingen voor kennisveiligheid voortgezet worden en zoveel mogelijk onderdeel worden van reguliere processen op de VU. Daarom wordt in 2023 verder gewerkt aan het VU Kader Kennisveiligheid (voor het aangaan van nieuwe samenwerkingen of verlengen daarvan), bewustwording en in de verdere beleidsontwikkeling van kennisveiligheid worden o.a. handvatten en maatregelen ontwikkeld. Deze handvatten en maatregelen worden o.a. op het gebied van het aangaan van (internationale) samenwerkingen, aanstellen van medewerkers, buitenlandse reizen en toegangsbeleid ontwikkeld. Hierin trekken de Nederlandse universiteiten samen op.

Naleving van wet- regelgeving.

Verbeteren van onze wetenschappelijke reputatie